مخزن ذخیره و نگهداری هیدروکسید سدیم
در دنیای مواد شیمیایی کمتر ماده ای پیدا می شود که به اندازه باز سدیم هیدروکسید چند منظوره باشد و برای کاربری های مختلف در صنایع استفاده شود. سدیم هیدروکسید که با نام های سود سوز آور، سود کاستیک، کاستیک سودا و سود پرک نیز شناخته می شود در صنایع گوناگون از صابون سازی تا فرآوری مواد غذایی کاربرد دارد.
اما جدا از کاربرد های چند منظوره هیدروکسید سدیم، ذخیره آن به خاطر ویژگی هایی همچون جذب سریع رطوبت و دی اکسید کربن یا واکنش پذیری بالای آن همواره با چالش هایی همراه است. ذخیره هیدروکسید سدیم در حجم و دمای بالا یا در حالت استفاده از میکسر چالش ها و خطرات ذخیره را چند برابر می کند. از همین رو آشنایی با مشخصات و ویژگی های سدیم هیدروکسید، چالش های ذخیره و عوامل خطر زا، انواع مخزن مناسب ذخیره و نکات ایمنی مرتبط به آن می تواند به شما در ذخیره استاندارد این باز پر کاربرد کمک زیادی کند.
همچنین در انتهای این صفحه، بهترین مخزن ذخیره سدیم هیدروکسید به همراه لوازم جانبی مورد نیازش را معرفی کرده ایم تا دیگر به جستجوی طولانی برای پیدا کردن امن ترین روش ذخیره سدیم هیدروکسید که صرفه اقتصادی هم داشته باشد احتیاجی نداشته باشید.
برای تولید مخزن هیدروکسید سدیم از پلی اتیلن 3840 استفاده شده و به گونه ای طراحی و تولید شده است که بتواند به خوبی این ماده خورنده را به راحتی ذخیره سازی کند.
هیدروکسید سدیم
سدیم هیدروکسید که با نام سود سوز آور نیز شناخته می شود با فرمول شیمیایی NaOH یک ترکیب معدنی یونی است؛ این ترکیب یک باز بسیار قوی بوده که در 2 حالت جامد و مایع ذخیره سازی می شود. این ترکیب در حالت جامد به شکل کریستال های سفید است و در حالت مایع کاملا بدون رنگ و بو است اما در هر 2 حالت خاصیت خورندگی بالایی دارد.
جدول مشخصات سدیم هیدروکسید (NaOH)
ویژگی | اطلاعات |
ظاهر | کریستال سفید جامد، مایع بی رنگ و بی بو |
نقطه جوش | 1390 درجه سانتی گراد |
اشتعال زا | خیر |
نقطه ذوب | 318 درجه سانتی گراد |
چگالی | g/cm3 2.13 |
نقطه انجماد | 14 درجه سانتی گراد |
فشار بخار در 20 درجه سانتی گراد | 1.5 mmHg |
جرم مولی | 39.997 g/mol |
چگالی نسبی در 20 درجه سانتی گراد | 1.52 g/ml |
واکنش پذیری | متوسط |
جاذب رطوبت | بله |
حل پذیری در 20 درجه سانتی گراد | 1110 g/L |
فرمول شیمیایی | NaOH |
خورندگی | بالا |
PH | 13 |
کاربرد ها
- تولید صابون : سدیم هیدروکسید با چربی ها و روغن ها واکنش می دهد و به علت همین ویژگی ماده ای ضروری برای تولید صابون است.
- فرآوری مواد غذایی : یکی دیگر از موارد استفاده سدیم هیدروکسید، استفاده از این ماده برای نمک سود کردن و به طور کلی فرآوری مواد غذایی است که باعث بهبود طعم ماده غذایی و … می شود.
- چاه و لوله باز کن : بسیاری از چاه باز کن و لوله باز کن های موجود در بازار از قدرت بالای سدیم هیدروکسید در حل کردن مواد آلی بهره می برند.
- تولید کاغذ : قدرت سدیم هیدروکسید در حل کردن مواد آلی یا همان ارگانیک تنها در چاه باز کن های سوپر مارکتی به کار نمی آید بلکه در تولید کاغذ نیز نقش پر رنگی دارد. از بین بردن لیگنین – یک پلیمر ارگانیک پیچیده که فیبر های چوب را کنار یکدیگر نگه می دارد – در صنعت کاغذ سازی اهمیت بالایی دارد و این کار توسط سدیم هیدروکسید انجام می شود.
- صنعت نساجی : برای پردازش فیبر های موجود، براق سازی پارچه ها، بالا بردن دوام پارچه های کتان و پنبه ای و همچنین افزایش میل جذبی رنگ ها.
- تصفیه آب : تنظیم سطح PH آب که مرحله مهمی در تصفیه آب است.
- استخراج آلومینیوم : استخراج آلومینیوم از سنگ رسوبی بوکسیت )به انگلیسی : (bauxite.
- بخش انرژی : در بخش انرژی و صنایع مرتبط، از سدیم هیدروکسید در تولید پیل سوختی یا سل سوختی استفاده می شود. پیل سوختی در واقع مبدل انرژی شیمیایی به انرژی الکتریکی است که به عنوان یک روش دوست دار محیط زیست در حال توسعه روزافزون است.
دیگر کاربرد های سدیم هیدروکسید :
- محصولات آرایشی، بهداشتی و دارویی
- اسید شویی فلزات و زنگ زدایی
- تولید لاستیک مصنوعی
- شیشه سازی
- آبکاری
- تولید باتری
- تولید انواع کود
- جداسازی و از بین بردن فلزات سنگین در فاضلاب
- و …
روش های تولید سدیم هیدروکسید
الکترولیز (کلرآلکالی) :
|روش الکترولیز یا همان فرآیند کلرآلکالی شایع ترین روش تولید سدیم هیدروکسید است به طوری که بیش از نیمی از حجم کلی تولید این ماده توسط روش الکترولیز صورت می گیرد. در این روش جریان الکتریکی از محلول سدیم کلرید (نمک) عبور داده می شود. پس از اتمام فرآیند در قسمت الکترود ها، در آند گاز کلر و در کاتد گاز هیدروژن تولید می شود. در خود محلول نیز ماده مورد نظر یعنی سدیم هیدروکسید تولید می شود.
فرایند پیل جیوه (کاستنر-کلنر / Castner-Kellner) :
این فرآیند یکی از قدیمی ترین روش های دستیابی به سدیم هیدروکسید بود که امروزه سهم بسیار کمی از تولید کل دارد. در این فرآیند، از یک سلول کاستنر-کلنر استفاده میشود. در این سلول، آب نمک کلرید سدیم (آب نمک) داخل مخزن قرار میگیرد. الکترود مثبت (آند) که حاوی جیوه است، کلرید را از سدیم دور میکند و آن را به طور جداگانه نگه می دارد. در مرحله بعد، آب با الکترود منفی (کاتد) به یونهای هیدروژن و هیدروکسید (OH) تجزیه میشود در آخر نیز نوبت به ترکیب نهایی می رسد که هیدروکسید و سدیم با هم ترکیب میشوند و هیدروکسید سدیم را تشکیل میدهند.
سدیم کربنات :
یکی دیگر از روش های تولید سدیم هیدروکسید در مقیاس کم استفاده از واکنش میان سدیم کربنات (Na2CO3) و کلسیم هیدروکسید (Ca(OH)2) است که به دستیابی به سدیم هیدروکسید و کلسیم کربنات منجر می شود. این روش در زمان و کشور هایی پیاده سازی می شود که سدیم کربنات با قیمتی پایین تر از نمک معمولی در دسترس باشد.
ریسک نگهداری
- این ترکیب، در تماس با پوست، دارای اثر خورندگی است و برای جلوگیری از اثرات سوزانندگی آن، هنگام استفاده باید مورد توجه قرار گیرد. و در صورت بلعیدن بسیار سمی و خطرناک است
- اگر در دمای مشخص نگهداری نشود به شکل جامد کریستالی در می آید.
- سود مایع، لغزنده است که به سادگی از ترک ها نشت می کند.
بررسی مخزن های گوناگون ذخیره سدیم هیدروکسید
نگهداری | دوام | قیمت | خاصیت ضدخورندگی | مناسب برای ذخیره سدیم هیدروکساید | ماده سازنده | نوع مخزن |
آسان و ارزان | بالا | متوسط | عالی | بله | پلی اتیلن سنگین | پلی اتیلن HDPE |
آسان و ارزان | بالا | متوسط | عالی | بله | پلی اتیلن کراس لینک یا همان شبکه ای | پلی اتیلن XLPE |
آسان و متوسط | بالا | بالا | خوب | بله | پلاستیک تقویت شده با الیاف شیشه | فایبرگلاس |
سخت و گران | بالا | خیلی بالا | عالی | بله | فولاد ضد زنگ 304 و 316 | استینلس استیل |
معمولی و متوسط | بالا | متوسط | بد | خیر | آلیاژ فولاد با لایه محافظتی زینک | فلزی گالوانیزه |
سازگاری شیمیایی مخزن با سدیم هیدروکسید
وقتی صحبت از ذخیره مواد شیمیایی خورنده در میان باشد، مهم ترین نکته ای که باید به آن توجه داشت بحث سازگاری یا عدم سازگاری ماده ذخیره شده با مخزن یا بهتر بگوییم ماده سازنده مخزن است. همانطور که بالاتر نیز به آن اشاره کردیم، سدیم هیدروکسید خاصیت خورندگی بالایی دارد و بنابراین مخزنی که انتخاب می کنید باید سازگاری کامل با این ترکیب را داشته باشد تا مشکلاتی از قبیل خوردگی، ترک برداشتن دیواره ها و نشت به بیرون و …. برای مخزن شما پیش نیاید. نشت ماده شیمیایی خورنده به بیرون مخزن نه تنها خرج تعمیر مخزن و دیگر آسیب های مالی را در پی دارد بلکه می تواند آسیب و تلفات جانی نیز در پی داشته باشد. پس حتما مخزنی را انتخاب کنید که با ماده مورد نظر شما سازگاری داشته باشد.
+ مخزن های سازگار
مخزن هایی که از پلی اتیلن سنگین، پلی اتیلن کراس لینک و فولاد ضد زنگ (استینلس استیل) 304 یا 316 ساخته شده باشند با سدیم هیدروکسید سازگاری کامل دارند. ساختار مولکولی پلی اتیلن سنگین و پلی اتیلن کراس لینک بلورینگی یا همان کریستالیتی بالایی دارند. این به آن معناست که مولکول ها سفت و مرتب به هم چسبیده اند که به مواد شیمیایی اجازه نفوذ و واکنش را نمی دهند. این دو ماده پایداری ابعادی بالایی نیز دارند و این به آن معناست که مخزن در شرایط مختلف دمایی، رطوبت و فشار از ثبات خوبی برخوردارند. مخزن پلی اتیلن کراس لینک که از اتصالات عرضی میان زنجیره های پلیمری نیز بهره می برد در تمامی موارد گفته شده و همچنین در استحکام کششی و مقاومت ضربه ای هم بهتر ظاهر می شود.
مخزن استینلس استیل یا همان فولاد ضد زنگ 304 و 316 نیز هم مقاومت شیمیایی و هم دوام خوبی دارد اما هزینه خرید آن ها چندین برابر مخزن پلی اتیلنی است. همچنین هزینه تعمیرات و نگهداری بالا نیز در اینجا مطرح است اما مخازن پلی اتیلنی با چنین مشکلاتی روبرو نیستند.
+ مخزن های ناسازگار
سدیم هیدروکسید با بسیاری از فلزات مانند آلومینیوم، زینک، قلع و همچنین آلیاژ این فلزات ناسازگار است به شکلی که واکنش با این فلزات در خیلی مواقع منجر به تولید گاز اشتعال پذیر هیدروژن می شود. همچنین برخی از اکسید کننده های قوی مثل پرکلرات ها، پراکسید ها و برخی ترکیب های نیتروژن دار مانند آمونیاک نیز از دیگر ماده های ناسازگار است.
معرفی خانواده مستر تانک پلاستونیک
ذخیره اسید ها، باز ها و دیگر مواد شیمیایی خورنده چالش های بسیار بیشتری نسبت به ذخیره آب دارد و به همین خاطر است که نمی توان از مخازن معمولی برای ذخیره آن ها استفاده کرد. مخزن آب هر چقدر هم که با کیفیت ساخته شده باشد تنها برای ذخیره آب یا مایعاتی که چگالی شان کمتر از آب است مناسب می باشد و توان ذخیره ایمن مواد شیمیایی خورنده را برای مدت زمان طولانی یا در دمای بالا ندارد. برای این منظور، شرکت پلاستونیک خانواده مستر تانک یا همان مخازن اسید و مواد شیمیایی را به بازار معرفی کرده تا واحد های صنعتی بتوانند با خیال راحت مواد خورنده را در طیف دمایی گسترده ای به طور ایمن ذخیره کنند.
مخازن خانواده مستر تانک پلاستونیک :
- مخزن تقویت شده : برای ذخیره مواد خورنده در دمای محیط و بدون استفاده از میکسر .
- مخزن کراس لینک Ultra : برای ذخیره مواد خورنده تا دمای 70 درجه سانتی گراد به همراه امکان استفاده از میکسر.
- مخزن کراس لینک عایق دما : برای ذخیره مواد خورنده تا دمای 80 – 90 درجه به همراه امکان استفاده از میکسر.
محصول | مخزن تقویت شده | مخزن کراس لینک اولترا | مخزن کراس لینک عایق دما |
ساختار | پلی اتیلن سخت HDPE | لایه داخلی پلی اتیلن کراس لینک XLPE + لایه بیرونی پلی اتیلنی سخت HDPE | لایه داخلی پلی اتیلن کراس لینک XLPE + لایه بیرونی پلی اتیلنی سخت HDPE + لایه فوم عایق حرارتی |
تحمل دما تا | 55 درجه سانتی گراد | 70 درجه سانتی گراد | 80 – 90 درجه سانتی گراد |
قابل استفاده برای | ذخیره اسید و مواد شیمیایی خورنده | ذخیره اسید و مواد شیمیایی خورنده + استفاده از میکسر و دیگر فرآیند ها که دما را تا نهایت 70 درجه سانتی گراد افزایش دهد. | ذخیره اسید و مواد شیمیایی خورنده + استفاده از میکسر و دیگر فرآیند ها که دما را تا نهایت 90 درجه سانتی گراد افزایش دهد. |
پیشنهاد می کنیم برای انتخاب مخزن اسید مناسب خود، خصوصا اگر دفعه اولی هست که مخزن اسید تهیه می کنید، با کارشناسان فنی مجموعه مخزن آب دات کام در ارتباط باشید و برای یک خرید مطمئن مشاوره بگیرید. شما می توانید در تمامی روز های کاری از ساعت 8 صبح تا 5 عصر با شماره تلفن (20 خط)02192008922 تماس بگیرید تا شما را در مسیر خرید مخزن اسید همراهی کنیم.
روش نگهداری در مخازن پلاستونیک
- با استفاده از مخازن پلاستونیک ریسک خطرات ناشی از نگهداری این مایع شیمیایی خطرناک را می توان کاهش داد. کلید انبارش سود نگهداری آن در مخازن ایمن و پر استحکام است.
- از آنجایی که این ماده به شدت خورنده است استفاده از مخزن ثانویه ضروری است.
- سدیم هیدروکسید با هر غلظتی قابل نگه داری در مخازن پلی اتیلن میباشد.
- دمای نگهداری نباید بیش از 37 درجه سانتیگراد و کمتر از 10 درجه سانتیگراد باشد.
- جنس اتصالات بکار رفته در مخازن برای نگه داری این ماده ، پلی اتیلن و پلی وینیل کلراید است و از گسکتهایی از جنس اتیلن پروپیلن دین مونومر برای آب بندی استفاده میشود.
نام ماده | نوع رزین | چگالی | جنس اتصالات | جنس گسکتها |
هیدروکسید سدیم 50% | پلی اتیلن | 2/13گرم بر سانتیمتر مکعب | PP-PVC | EPDM |