مخزن ذخیره و نگهداری اسید هیدروکلریک
مخزن Master Tank Plastonic ویژه ذخیره اسید کلریدریک از جنس پلی اتیلن به گونه ای طراحی و تولید شده است که بتواند به خوبی این ماده ی بسیار خورنده را ذخیره سازی کند و در برابر فشار ناشی از چگالی این ماده مقاومت کافی را داشته باشد.
ذخیره طولانی مدت و ایمن اسید ها و دیگر مواد شیمیایی خورنده که اغلب چگالی شان بیشتر از آب است چالشی است که واحد های صنعتی با آن همواره درگیر هستند. مخزن های آب پلی اتیلنی معمولی توان نگهداری برخی مواد خورنده برای طولانی مدت را ندارند چرا که پس از مدتی مقاومت مکانیکی آن ها توسط مواد خورنده تحلیل می رود و مستعد شکست و نتیجتا نشتی می شوند. مخزن های فلزی گالوانیزه نیز به خاطر خوردگی و زنگ زدگی فورا دچار مشکلاتی از قبیل پوسیدگی، نشت و ترکیدگی می شوند. تا چند سال گذشته در این شرایط تنها انتخاب دیگر مخازن استیل ضد زنگ (Stainless Steel) بودند اما قیمت آن ها به قدری بالاست که برای اغلب کاربری ها صرفه اقتصادی ندارد و به تولید کننده هزینه سنگین و غیر ضروری تحمیل می کند.
امروزه در صنایع گوناگون نیاز به مخزن اسیدی که بتواند مواد شیمیایی خورنده و خطرناک را برای زمان طولانی به طور ایمن و بدون خطر نشتی، با تغییرات دمایی و همچنین در حالت استفاده از میکسر نگهداری کند بسیار پر رنگ است. سری مخزن های مستر تانک، پاسخ شرکت پلاستونیک برای تمامی نیاز هایی است که درباره آن گفتیم. انواع محصولات سری مستر تانک ؛ مخزن تقویت شده، مخزن کراس لینک اولترا (Ultra) و مخزن کراس لینک ترمال گارد (Thermal Guard) می باشند.
خانواده مستر تانک پلاستونیک (مخازن ویژه ضد اسید)
1 – مخزن تقویت شده
مخزن تقویت شده اولین عضو خانواده مستر تانک شرکت پلاستونیک است و امکان ذخیره انواع اسید های خورنده در دمای محیط را به شما می دهد. اگر تنها قصد ذخیره مواد شیمیایی را دارید و قرار نیست حین ذخیره در مخزن فرآیند هایی مانند استفاده از میکسر یا همزن که باعث افزایش دمای اسید می شود صورت بگیرد، مخزن تقویت شده گزینه ایده آل شماست. برخی از اسید هایی که امکان ذخیره شان در مخزن تقویت شده وجود دارد عبارتند از : اسید سولفوریک، اسید فسفریک، اسید هیدروکلریک و …
2 – مخزن کراس لینک اولترا (Ultra)
مخزن کراس لینک اولترا نسل جدید محصولات پلی اتیلنی برای ذخیره انواع اسید ها و مواد شیمیایی است. مخزن اسید پلی اتیلنی نسل اول از پلی اتیلن سنگین یا HDPE تولید می شود و مخزن اسید نسل جدید از پلی اتیلن شبکه ای یا همان کراس لینک XLPE تولید شده است. برای تولید پلی اتیلن کراس لینک، زنجیره های پلیمری در پلی اتیلن معمولی توسط اتصال عرضی به یکدیگر متصل می شوند تا تقریبا تمامی خصوصیات مثبت پلی اتیلن تا چند برابر تقویت شود. اگر قصد استفاده از میکسر را دارید و دمای اسید داخل مخزن بیشتر از 70 درجه سانتی گراد نمی رود، مخزن کراس لینک اولترا (Ultra) مناسب شماست.
3 – مخزن کراس لینک عایق دما (Thermal Guard)
جدیدترین عضو خانواده مستر تانک پلاستونیک که بعد از گذراندن تست های کیفی مختلف تولید و عرضه آن ها شروع شده است، مخزن کراس لینک عایق دما (Thermal Guard) است. استفاده از میکسر و افزایش دما بر روی ماده شیمیایی داخل مخزن معضلی بود که با تولید مخازن کراس لینک اولترا حل شد. اما همانطور که بالاتر گفتیم مخزن کراس لینک اولترا قابلیت تحمل دما تا 70 درجه را دارد و این در حالیست که برخی فرآیند ها دمای ماده داخل مخزن را تا 90 درجه سانتی گراد نیز بالا می برد. اینجاست که مخزن کراس لینک عایق دما کارآمدی اش را نشان می دهد؛ در واقع این محصول نسخه آپدیت شده مخزن کراس لینک اولترا است که به جای 70 درجه، قابلیت تحمل دما تا 90 درجه سانتی گراد را دارد و دست شما را برای انجام هرگونه عملیات باز می گذارد.
| محصول | مخزن تقویت شده | مخزن کراس لینک اولترا | مخزن کراس لینک عایق دما |
| ساختار | پلی اتیلن سخت HDPE | لایه داخلی پلی اتیلن کراس لینک XLPE + لایه بیرونی پلی اتیلنی سخت HDPE | لایه داخلی پلی اتیلن کراس لینک XLPE + لایه بیرونی پلی اتیلنی سخت HDPE + لایه فوم عایق حرارتی |
| تحمل دما تا | 55 درجه سانتی گراد | 70 درجه سانتی گراد | 80 – 90 درجه سانتی گراد |
| قابل استفاده برای | ذخیره اسید و مواد شیمیایی خورنده | ذخیره اسید و مواد شیمیایی خورنده + استفاده از میکسر و دیگر فرآیند ها که دما را تا نهایت 70 درجه سانتی گراد افزایش دهد. | ذخیره اسید و مواد شیمیایی خورنده + استفاده از میکسر و دیگر فرآیند ها که دما را تا نهایت 90 درجه سانتی گراد افزایش دهد. |
اسید کلریدریک
گاز اسید هیدرو کلریک ، بی رنگ با بوی تند گازی و با طمع اسیدی است و از هوا سنگین تر می باشد . این ماده به آسانی به مایع تبدیل شده و ایجاد یک مایع بی رنگ را می نماید و در حالت مرطوب یا محلول ، ماده آبی رنگ را به رنگ قرمز در می آورد . این ماده با فلزات و اکسیدهای فلزی و هیدروکسید آنها ترکیب می شود و چگالی آن 1.18 g/Cm3 میباشد.
کاربردها
- هیدرو کلریک اسید در اسیدی کردن چاه نفتی، زدودن پوسته از دیگ بخار، کمک به کاهش اوره و به عنوان واسطه شیمیایی کاربرد دارد. از دیگر کاربردهای آن میتوان به قطعه شویی فولاد، ساخت ترکیبات آلی، تولید ترکیبات غیر آلی، کنترل pH و خنثی سازی، احیاء تبادلگرهای یونی، پرداخت چرم، تمیزکننده های خانگی و صنعت ساختمان نیز اشاره کرد.
ریسک نگهداری
- pHبسیار پایین این اسید باعث شده تا بسیار خورنده باشد. این ماده شیمیایی باعث ایجاد گازهای سمی شده که باعث تخریب تجهیزات می شوند و خطرات مهلکی برای کارگران دارند. کنترل گاز حاصل از هیدرو کلریک اسید، مستلزم سیستم دقیقی برای خروجی مخزن و تهیه مکان نصب مخزن است. این مایع تند، اسیدی به شدت خورنده است و ذخیره سازی آن چالش بسیار مهمی است. به علت خروج این گازها، نگه داری مخزن موضوع مهمی میباشد. داخل شدن به مخزن تحت هیچ شرایطی نباید انجام شود و همچنین بخش های جایگزین باید به حداقل برسد.
روش نگهداری در مخازن پلاستونیک
- نگه داری ماده بسیار خورنده هیدرو کلریک اسید و بخارات سمی ناشی از آن، نیازمند سیستم به خصوصی است که با تولید مخازن محکم و مقاوم به خوردگی، این مشکلات حل میشود.
- نصب مخزن باید بر روی بتن با سطح نرم و صاف، آسفالت و یا سطح ورق فولادی صاف و مستحکم باشد . از اتصال نردبان به مخزن جلوگیری شود . وزن هیچ سازه ای نباید به مخزن تکیه داده شود.
- دمای حمل و نقل و نگهداری طبق استاندارد نباید از 37 درجه سانتیگراد تجاوز کند.
- وزن شیرآلات و لوله های متصل به فیتینگهای مخزن باید به کمک پایه کاملا مهار گردد.
- جنس اتصالات بکار رفته در مخازن برای نگه داری این ماده ، پلی اتیلن و پلی وینیل کلراید است و از گسکتهایی از جنس وایتون برای آب بندی استفاده میشود
| نام ماده | نوع رزین | چگالی | جنس اتصالات | جنس گسکتها |
| اسید کلریدریک 37% | پلی اتیلن | 1/18 گرم بر سانتیمتر مکعب | PE-PVC | EPDM |
****
اسید هیدروکلریک که با نام اختصاری HCI شناخته می شود نقش بسیار مهمی در مصارف صنعتی و خانگی دارد؛ از صنعت فولاد گرفته تا محصولات تمیزکننده خانگی همگی از اسید هیدروکلریک بهره می برند و از همین رو دسترسی ایمن به این اسید در بسیاری از تولیدی ها و کارخانجات امری ضروری است. به خاطر خاصیت خورندگی بالای اسید هیدروکلریک، ذخیره و نگهداری استاندارد این اسید اهمیت بالایی دارد تا هم از تجهیزات و کادر کارمندان به خوبی محافظت شود و هم از طرف دیگر کیفیت اسید حفظ شود.
ویژگی های کلی اسید هیدروکلریک
اسید هیدروکلریک مایعی بی رنگ و بشدت خورنده است که بوی تندی از خورد پخش می کند. این اسید از حل شدن هیدروژن کلراید در آب بدست می آید و معمولا با درصد غلظت بین %28 تا %38 تولید و عرضه می شود.
اسید هیدروکلریک چگونه تولید می شود؟
تولید و ساخت اسید هیدروکلریک معمولا به یکی از این دو روش انجام می شود؛ اولین روش واکنش سدیم کلرید (NaCl) با اسید سولفوریک (H₂SO₄) است و روش دوم نیز سنتز مستقیم گاز هیدروژن کلرید با آب است. هر دو روش به تولید اسید بسیار غلیظ منجر می شوند که معمولا در مراحل پس از تولید، رقیق سازی انجام می شود تا اسید به غلظت مورد نظر برسد.
کاربرد های اسید هیدروکلریک در بخش صنعتی و خانگی
اسید هیدروکلریک از پر مصرق تزین اسید های مورد استفاده در بخش صنعتی و خانگی است؛ دلیل این مصرف گسترده نیز ویژگی های مخصوص اسید هیدروکلریک و البته قیمت مناسب آن است. ابتدا چند مورد از مصارف بی شمار این اسید را ببینید و بعد کمی بیشتر درباره ی ویژگی های اسید هیدروکلریک صحبت می کنیم.
- تولید ترکیبات آلی و معدنی : تولید ترکیبات آلی مانند وینیل کلراید، دی کلرومتان، پی وی سی (پلی وینیل کلراید)، بیسفنول آ و بسیاری از ترکیبات دیگر. همچنین تولید ترکیبات معدنی یا غیر آلی که در تصفیه آب کاربرد دارند مانند پلی آلومینیوم کلراید و کلروفر
- اسید شویی : از بین بردن لکه ها و زنگ زدگی ها از روی سطح فلزاتی مانند آهن و مس.
- شست و شو خانگی : بسیاری از پاک کننده های سطوح و سرامیک و … بخش خانگی از اسید هیدروکلریک در ترکیبات خود بهره می برد
- کنترل PH : کنترل سطح PH مواد در بسیاری از صنایع اهمیت پر رنگ دارد و برای مثال می توان به آب استخر ها یا خاک کشاورزی اشاره کرد
- استخراج نفت : در پروسه استخراج نفت، اسید هیدروکلریک به بافت سنگی حاوی نفت اضافه می شود تا با ایجاد روزنه های بیشتر به استخراج کارآمد تر نفت کمک کند.
- تصفیه نمک : نمک های خوراکی در واقع نمک های تصفیه شده ید دار هستند که تصفیه آن ها و همچنین ید دار شدنشان توسط همین اسید صورت می گیرد.
- مصارف آزمایشگاهی : در آزمایشگاه ها از اسید هیدروکلریک به عنوان واکنش گر اصلی در واکنش های شیمیایی گوناگون و همچنین تیتراسیون اسید-باز استفاده می شود
- مصارف دیگر: تولید انواع باتری، کود، رنگ، لاستیک، پارچه، لامپ فلاش عکاسی، فرآوری چرم، فرآوری افزودنی های مواد غذایی مانند اسید سیتریک وسایل آتش بازی
- و …
ویژگی های اسید هیدروکلریک (HCI)
برخی از ویژگی های اسید هیدروکلریک باعث شده است تا این اسید در بخش های مختلف صنعتی و خانگی پر مصرف ترین اسید باشد؛ در اینجا 5 ویژگی برتر را با هم می خوانیم.
- اسید قوی : قوی بودن خاصیت اسیدی باعث می شود تا هیدروکلریک به طور کامل در آب حل شود و یون هیدروژن در غلظت بالا تولید کند. این ویژگی در تنظیم سطح PH و واکنش های خنثی شدن اهمیت بالایی دارد.
- خورندگی بالا : این ویژگی باعث شده تا اسید HCI برای اسید شویی فلزات و همچنین تمیزکاری خانه مناسب باشد.
- واکنش پذیری و حل پذیری : واکنش پذیری بالا اسید HCI را برای استفاده در آزمایشگاه ها و حل پذیری آن را برای رقیق سازی و دور ریزی آسان مناسب ساخته است
- پیوند قطبی : پیوند میان هیدروژن و اتم های کلر از نوع قطبی است که این ویژگی برای انجام موفق برخی از واکنش های شیمیایی ضروری است.5.
- در دسترس و ارزان بودن : اسید هیدروکلریک میزان دسترسی بالایی در بازار دارد و از طرف دیگر هزینه تولید و قیمت نهایی آن نیز به طور کلی مناسب است.
اهمیت ذخیره و نگهداری استاندارد اسید هیدروکلریک
اسید هیدروکلریک ماده ای بسیار خورنده است و در صورت نشت به خارج مخزن می تواند آسیب های مالی به تجهیزات و آسیب های جانی به کادر کارکنان وارد کند، از همین رو ذخیره و نگهداری استاندارد آن اهمیت بسیار بالایی دارد. برخی از این خطرات عبارتند از :
⚠ آسیب به تجهیزات فلزی
⚠ سوختگی شدید پوست
⚠ آسیب به چشم و حتی امکان نابینا کردن فرد در صورت تماس مستقیم
⚠ ایجاد مشکلات تنفسی مانند سرفه، ورم دستگاه تنفسی، درد قفسه سینه، جمع شدن آب در ریه و …
⚠ در صورت بلعیدن آسیب جدی به دهان، حلق و دستگاه گوارشی
استفاده از مخزن اسید و تجهیزات غیر استاندارد برای ذخیره این ماده ریسک بالایی دارد چرا که در صورت نشت اسید به خارج مخزن امکان وقوع اتفاقات فاجعه بار وجود دارد.
بنابر این باید حتما از ایمن و باکیفیت بودن مخزن اسید و دیگر تجهیزات مطمئن باشید. اما چه راهی برای کسب اطمینان وجود دارد؟ لیست زیر شامل مهم ترین مواردی است که قبل خرید مخزن اسید و ذخیره اسید هیدروکلریک باید به آن توجه داشت.
نکاتی که قبل از خرید مخزن اسید هیدروکلریک باید به آن توجه داشت
- 1. جنس سازگار : برای ذخیره سازی اسید هیدروکلریک سازگار بودن جنس مخزن اهمیت زیادی دارد چرا که این اسید خورندگی بالایی دارد و در صورت عدم ناسازگاری، خیلی سریع به ساختار مخزن آسیب وارد می کند. اگر تنها قصد ذخیره سازی دارد مخزن HDPE (پلی اتیلن سنگین) و اگر قصد بالا بردن دما یا استفاده از میکسر را دارید مخزن XLPE (پلی اتیلن کراس لینک) از جنس های سازگار هستند. پیشنهاد می دهیم برای کسب اطلاعات دقیق با ما تماس بگیرید تا کارشناسان فنی مجموعه مخزن آب دات کام به شما در این باره مشورت بدهند.
- روش تولید مخزن : یکی از مواردی که کمتر به آن توجه می شود اما بسیار حائز اهمیت است، روش تولید مخزن است. امروزه روش های مختلفی برای تولید مخزن پلی اتیلنی وجود دارد که هر یک نقاط قوت خود را دارند؛ عدم نشتی و دوام بالا در مقابل فشار نیز از نقاط قوت روش قالب گیری دورانی یا همان روتومولدینگ است که در نگهداری از مواد خورنده و خطرناک نقش پر رنگ دارد.
- جنس اتصالات : اتصالات روی مخزن نیز مانند خود مخزن اسید باید خاصیت ضد خورندگی داشته باشند چرا که در غیر این صورت بر اثر تماس با مواد خورنده آسیب می بینند. بنابر این از اتصالات برنجی و فلزی استفاده نکنید و به جای آن می توانید از اتصالات پلی اتیلنی یا پی وی سی استفاده کنید.
چه نکات ایمنی را در زمان نگهداری اسید هیدروکلریک رعایت کنیم؟
- مخازن تو در تو : رعایت تمامی استاندارد ها و نکات ایمنی ریسک نشت اسید ها و مواد شیمیایی به محیط خارج را به صفر نزدیک می کند اما بهتر است تا بدترین سناریوی ممکن را نیز در نظر داشت؛ نشت اسید به محیط خارج مخزن. در این صورت استفاده از مخازن تو در تو یا حوضچه نشت می تواند از پخش اسید در محیط جلوگیری کند. اساس کار هر دو روش نیز یکی است و از پخش اسید جلوگیری می کنند. تنها تفاوت این 2 روش این است که در روش مخازن تو در تو، علاوه بر خود اسید امکان کنترل بخار های سمی اسید نیز وجود دارد. برای استفاده از مخازن تو در تو، پیشنهاد می شود تا حجم مخزن بیرونی حداقل %110 حجم مخزن داخلی باشد.
- اسکرابر اسید : اسکرابر اسید که با نام خنثی ساز اسید نیز شناخته می شود دستگاهی است که بر روی مخزن سوار می شود و از انتشار گاز و بخار سمی اسید به محیط جلوگیری می کند.
- سنسور نشتی : وجود سنسور نشتی برای مخزن اسید بسیار مهم است تا بتواند در سریع ترین زمان ممکن وجود نشتی را اطلاع بدهد و از آسیب های بعدی جلوگیری کند.
- سیستم تهویه : تهویه مناسب هنگام کار کردن با اسید هایی که گاز و بخار آزاردهنده یا سمی دارند ضروری است تا هم از پرسنل محافظت شود و هم به تجهیزات آسیبی نرسد.
- لیبل : هنگام ذخیره اسید، همیشه از یک لیبل یا برچسب که محتویات داخل مخزن را به دیگران اطلاع دهد استفاده کنید.
- تجهیزات ایمنی فردی : تمامی پرسنلی که با اسید به طور مستقیم در ارتباطند باید از تجهیزات ایمنی فردی مانند دستکش و عینک و … استفاده کرد.
- محل نصب مناسب : مخزن باید در زمین صاف، بدون شیب، هموار و بدون پستی بلندی نصب شود. همچنین محل رطوبت بالایی نداشته باشد و به شعله آتش نیز نزدیک نباشد.
- ونت : اسید هیدروکلریک، خصوصا اگر دمای آن بالا برود، گاز و بخار سمی انتشار می کند. اگر برای خروج این بخار ها محفظه ای در نظر گرفته نشده باشد فشار بخار می تواند به مخزن آسیب برساند و باعث تغییر شکل آن بشود.
