مخزن آب هوایی – معرفی انواع منبع و تانکر آب هوایی

اگر با کمی دقت در بسیاری از مناطق شهری و یا صنعتی نگاهی بیندازید حتماً مخازنی را خواهید دید که در ارتفاع و بر روی پایه هایی قرار گرفته اند. این برج های ذخیره آب، با عنوان مخزن آب هوایی، منبع آب هوایی و یا تانکر آب هوایی شناخته می شوند. 

در این مقاله به چگونگی عملکرد این برج های ذخیره آب پرداخته می شود و بیان می کنیم چرا این مخازن آب در ارتفاع قرار می گیرند سپس انواع مخازن آب هوایی را از نظر جنس و شکل ظاهری معرفی می کنیم  و در انتها راهکارهایی برای جایگزینی مخازن آب هوایی فلزی آسیب دیده که نیاز به تعمیر یا تعویض دارند ارائه خواهیم داد با خواندن این مطلب بار دیگری که از کنار یک مخزن آب هوایی می گذرید کاملا به نحوه ی عملکرد آن آگاه هستید.

در گذشته که مشکل کم آبی و افزایش جمعیت بسیار نا محسوس بود، این برج های ذخیره آب نقش بسزایی در تامین آب شهرها و شهرک های صنعتی داشتند و البته هنوز هم بسیار با اهمیت هستند.

 در حال حاضر نیز این مخازن آب که عمدتاً از جنس فلز هستند و شکل و شمایل شبیه به هم دارند تقریبا همه جا به چشم می خورند مخصوصا اگر در جایی زندگی میکنید که دارای محلات متراکم و تراکم جمعیت زیادی است. در این مقاله در ارتباط با مخازن آب هوایی توضیحاتی ارائه می دهیم.

امروزه به دلیل توسعه شهری و افت فشار آب، به تنهایی مخازن آب هوایی جوابگو نبوده و در کنار آن بسیاری از ساختمان ها و واحدهای صنعتی نیاز به نصب مخزن آب جداگانه ای دارند.

نحوه عملکرد مخازن آب هوایی

عملکرد مخازن آب هوایی بسیار ساده است. گرچه این برج ها در اندازه ها و شکل های گوناگونی وجود دارند ولی همه ی آنها عملکردی مشترک دارند.

برج ذخیره آب در واقع یک منبع آب مرتفع و بزرگ است. برخی از آنها بیش از 50 متر از زمین فاصله دارند. دلیل این ارتفاع  تامین کردن فشار آب می باشد. هر فوت ارتفاع میتواند 0.43 psl (پوند در هر متر مربع) تولید فشار کند. منبع آب شهری حدودا بین 20 تا 30 psl است. فشار آب منبع آب هوایی باید به قدری زیاد باشد تا بتواند آب تمام خانه ها و مناطق اطراف را تامین کند. بنابر این، این مخازن آب معمولا بلند ساخته می شوند تا فشار آب لازم را تامین کنند.

در مناطقی که دارای تپه های مرتفع هستند، این برج ها می توانند توسط  یک مخزن آب ساده که بر روی تپه ی بلندی قرار می گیرد جایگزین شوند.

به طور کلی این مخازن می توانند بسیار بزرگ بوده و حجم آب مورد نیاز حتی یک شهر را فراهم نمایند و یا می توانند کوچکتر بوده و آب مورد نیاز چند واحد مسکونی و یا یک کارگاه یا کارخانه را تامین نمایند.

 اگر فشار آب قطع شود، برج ذخیره آب باید بتواند فشار آب  را برای حداقل یک روز کامل تامین کند. یکی از مزایای مهم برج ذخیره آب این است که  به جای تامین کردن  فشار آب در زمان اوج مصرف ،فشار را به طور میانگین تامین میکند و همین امر موجب صرفه جویی در مصرف آب می شود.

انواع مخازن آب هوایی

این مخازن به طور کلی به چهار دسته مخازن هوایی فلزی ، مخازن هوایی بتنی، مخازن هوایی پلاستیکی و مخازن هوایی چوبی تقسیم می شوند. نوع سوم یعنی مخازن پلاستیکی اخیرا مورد استفاده قرار گرفته اند و به نظر میرسد بتوانند جایگاه بیشتری را به خود اختصاص دهند. قیمت مخزن آب هوایی با توجه به ماده اولیه مورد استفاده و همچنین طراحی آن تعیین می شود. 

برج های ذخیره آب به شکل ها و اندازه های گوناگونی دیده می شوند. در ساختمان های بلند گهگاهی با معضل افت فشار آب مواجه می شویم زیرا ارتفاع این ساختمان ها بیشتر از حدی است که برج های ذخیره آب بتوانند فشار آب آن را تامین کنند، بنابراین همه ی ساختمان های بلند یک مخزن آب و یا برج ذخیره آب اختصاصی دارند.

جایگزینی تانکر آب هوایی فلزی فرسوده با تانکر آب هوایی پلی اتیلن

با توجه به اینکه عمدتاً تانکرهای آب هوایی به صورت فلزی هستند بعد از مدتی دچار زنگ زدگی می شوند. به همین دلیل تعمیر مکرر این مخازن موجب کلافه شدن صاحبان این مخازن می شود. مضاف بر این کیفیت آب نگهداری شده در این مخازن فلزی بعد از مدتی کاهش پیدا می کند و حتی در صورت بزرگ نبودن مخزن هوایی امکان تغییر در بو و مزه آب نیز وجود دارد.

برای حل این مشکل، اخیراً بسیاری از افراد به فکر جایگزینی تانکر آب هوایی فلزی با تانکر آب هوایی پلی اتیلن افتاده اند. در واقع به جای تانکر فلزی یک تانکر پلی اتیلن بر روی پایه ها قرار داده می شود. با این کار دیگر نگرانی بابت زنگ زدگی، بهداشتی نبودن و تغییر طعم و مزه آب وجود نخواهد داشت.

منبع آب هوایی چگونه آب مورد نیاز را تامین می کند؟

تصور کنید که مصرف آب به ازای هر ایستگاه پمپاژ، حدود 500 گالن آب در دقیقه است( یعنی 720000 گالن آب در روز) اما ممکن است در طول روز مصرف آب به بیش از 500 گالن آب در دقیقه هم برسد. برای مثال در ساعت مشخصی از صبح که مردم آماده ی رفتن به کار می شوند مصرف آب ممکن است به بیش از 2000 گالن در دقیقه برسد. که این حجم از مصرف آب با مصرف 500 گالن در دقیقه فاصله ی زیادی دارد. ولی در عین حال می توان فشار آب برج ذخیره آب را کنترل کند و آن را روی همان 500 گالن در دقیقه ثابت نگه داشت و این گونه در هنگام قطع آب، فشار آب در ساعات اوج درخواست به وسیله ی تانکر آب هوایی کنترل و تنظیم می شود.

در ساعاتی از شب که درخواست آب کاهش پیدا می کند، منبع آب هوایی میتواند کمبود آب داخل منبع را جبران کند و دوباره پر شود. در اکثر شهر ها آب مصرفی از طریق چاه، رودخانه و یا منبع آبی که اصولا  دریاچه است، تامین و در طی عملیاتی تصفیه می شود تا رسوب ها از طریق فیلتراسیون و یا ته نشینی و باکتری ها از طریق کلر، اوزون و یا اشعه فرا بنفش از بین بروند.

بنابراین  آب به دست آمده پاکیزه و بدون هرگونه آلودگی می باشد. این آب پاکیزه توسط لوله های بالابر، با فشار زیاد وارد پمپ های اصلی سیستم آب شهری می شود. منبع برج ذخیره آب به سادگی به این پمپ های اصلی متصل است. اگر این پمپ ها آب بیشتری نصبت به میزان مصرفی تولید کنند در این صورت این آب در منبع برج ذخیره آب، جاری و ذخیره می شود تا در مواقعی که با افت فشار مواجه می شویم، آب مصرفی از طریق این منبع تامین شود.

در برخی ساختمان های بلند مانند برج امپایر در نیویورک بیش از 30 برج ذخیره آب کوچک بر بام آنها دیده می شود. یک واقعیت جالب در مورد برج های ذخیره آب در بسیاری از کشورها این است که آن ها می توانند نرخ بیمه ی شما را تحت تاثیر قرار دهد!  در طی یک آتش سوزی، درخواست آب به میزان قابل توجهی افزایش می یابد و ممکن است تا حد زیادی از ظرفیت پمپ های آب فراتر رود. برج ذخیره فشار آب لازم برای شیر های آتش نشانی را تضمین می کند، بنابراین نرخ بیمه آتش به طور معمول در مناطقی که سیستم آب شهری آن دارای برج ذخیره آب است کم تر می باشد.

بار دیگر که در حال پیاده روی یا رانندگی هستید به خصوص اگر از تعدادی شهر کوچک عبور می کنید، وجود مخازن آب هوایی برای شما بیشتر جلب توجه خواهند کرد.

سوالات متداول