تعیین حجم مخزن سپتیک و انتخاب بهترین تانکر تصفیه فاضلاب

تعیین حجم مناسب مخزن سپتیک ( سپتیک تانک فاضلاب )

تعیین حجم مخزن سپتیک پیش از خرید آن اهمیت بالایی دارد چرا که اگر مخزن کوچک تر یا بزرگتر از حجم استاندارد مورد نیاز باشد، مشکلاتی را در کوتاه و بلند مدت بوجود می آورد و عملاً کارای خود را از دست خواهد داد. در این نوشته، 3 روش معمول برای تعیین حجم مخزن سپتیک یا سپتیک تانک را آورده ایم و  بهترین روش را معرفی می نماییم. پیش از معرفی این روش ها ابتدا مخزن یا سپتیک تانک و کاربرد آن را معرفی کرده و در انتها نیز مخزن سپتیک پلاستونیک به همراه مشخصات و قیمت آن ها را بیان می کنیم.

مخزن سپتیک یا سپتیک تانک چیست؟

مخزن سپتیک یا سپتیک تانک، محفظه ای است که وظیفه جمع آوری، تصفیه اولیه فاضلاب و سپس تخلیه امن آن را دارد. شاید خیلی از افراد به خوبی با مخزن سپتیک آشنا نباشند چرا که بخش زیادی از ساختمان های مسکونی یا تجاری به سیستم فاضلاب شهری متصل هستند و فاضلاب این خانه ها به طور مستقیم و توسط لوله کشی های انجام شده تخلیه می شود. پس چرا بازار امروز به مخزن سپتیک نیاز دارد؟

برای پاسخ به این سوال ابتدا نیاز است مقدماتی عنوان شود ولی اگر در مورد سپتیک تانک ها اطلاعات کافی را دارید و می خواهید از مشخصات فنی و قیمت آنها مطلع شوید پیشنهاد می کنیم برای مشاهده قیمت مخزن سپتیک فاضلاب، بر روی لینک “خرید سپتیک تانک پلی اتیلن” کلیک کنید. در غیر این صورت حتماً ادامه مطالعه این مقاله را جهت راهنمایی انتخاب و خرید سپتیک تانک مناسب به شما پیشنهاد می کنیم.

در تصویر فوق یک شما کلی از نحوه عملکرد و کاربرد سپتیک تانک قابل مشاهده است. پس از ورود فاضلاب به قسمت اول سپتیک تانک ، مواد معلق سنگین تر از آب به دلیل چگالی بیشتر به سمت پایین حرکت کرده و در کف ته نشین می شوند. چربی و سایر اجرام سبک نیز بر روی سطح شناور می شوند. از آنجایی که ارتباط بین قسمت نخست و دوم به گونه ای است که اجرام شناور و مواد ته نشین شده امکان عبور ندارند بنابراین تنها آب صاف و مواد محلول وارد قسمت دوم می شوند.

فعالیت بیولوژیکی باکتری های بی هوازی ضمن تجزیه بیش از 95 درصد اجرام گیر افتاده در قسمت اول به عناصر ساده تر، از مواد آلی محلول در قسمت دوم نیر تغذیه کرده و عامل تجزیه آنها نیز به عناصر ساده تری مانند گاز متان و … می شوند. پس از کم شدن مواد آلی آلاینده موجود در فاضلاب بخشی از باکتری ها به دلیل کم شدن خوراک می میرند و البته بقایای آنها داخل مخزن خود غذای جمعیت باقی مانده می گردد.

در خروجی قسمت دوم نیز برای اطمینان، فرایند جداسازی مجددا صورت می پذیرد. کلیه گازهای تولید شده در مخزن سپتیک می بایست از طریق هواکش یا ونت و از طریق لوله کشی در بلندترین نقطه ساختمان رها شوند. محل نصب سپتیک تانک می بایست به گونه ای باشد که متناسب با نیاز در دوره های زمانی معین امکان تخلیه لجن از کف مخزن سپتیک وجود داشته باشد. هنگام تخلیه با لجن کش همیشه می بایست مقداری از لجن در کف سپتیک باقی بماند تا جمعیت باکتری های بی هوازی به حدی باشد که اختلالی در فرآیند تجزیه بیولوژیکی فاضلاب پیش نیاید.

مخزن سپتیک در چه مکان هایی مورد استفاده قرار می گیرد؟

امروزه تمامی ساختمان های مسکونی و تجاری به سیستم فاضلاب متصل نیستند. این عدم اتصال به سیستم های فاضلاب را اغلب در ویلا ها و باغات حومه و یا خارج از شهر، روستا ها و مناطق دور افتاده و … مشاهده می کنیم اما حتی در بافت های شهری نیز ساختمان هایی هستند که هنوز به شبکه فاضلاب متصل نشده اند و یا فاضلاب آنها به داخل چاه های فاضلاب غیر استاندارد ریخته می شود. به طور کلی مخزن سپتیک برای این موقعیت ها مناسب است؛

• ویلا و باغات اطراف شهر
• پروژه های عمرانی و ساخت و ساز
• شهرک های صنعتی
• روستا ها و مناطق دور افتاده
• کارخانه و کارگاه های خارج از شهر
• اماکن بوم گردی، توریستی و تفریحی
• و …

در تمامی مکان های گفته شده در صورت عدم وجود سیستم فاضلاب و لوله کشی های مربوطه، مخزن سپتیک گزینه ایده آل برای جمع آوری، تصفیه اولیه و تخلیه فاضلاب است.

تعیین حجم مخزن سپتیک بر چه اساسی صورت می گیرد؟

چند عامل اصلی در تعیین حجم مخزن سپتیک نقش دارند و معمولا تعیین حجم نیز با توجه به یکی از این عوامل، و یا با در نظر گرفتن چند عامل در کنار یکدیگر انجام می شود. اما چه عواملی موثر هستند؟

• تعداد افراد ساکن
• تعداد اتاق خواب ها
• متراژ خانه
• میزان مصرف آب روزانه ساکنین : یک خانواده که دورکار هستند و تمامی وعده های غذایی خود را در خانه میل می کنند به طور طبیعی بیشتر از خانواده ای که تنها یک وعده را در خانه میل می کنند آب مصرف می کنند.
• میزان استفاده از ساختمان مد نظر: برای مثال ساختمان مسکونی که در بیشتر روز های سال افراد در آن ساکن هستند، در مقابل ویلا ها که تنها در تعطیلات یا به طور کلی در بخش کوچکی از سال افراد در آن ساکن می شوند.
• میزان رفت و آمد میهمان ها و همچنین مدت زمان اقامت آن ها

تعیین حجم مخزن سپتیک بر اساس تعداد اتاق خواب ها

یکی از روش های تعیین حجم مخزن سپتیک بر اساس تعداد اتاق خواب های خانه یا ویلا شکل می گیرد. دقت این روش از دو روش بعدی کمتر است و تنها مقدار حدودی را تخمین می زند.

جدول 1 – تعیین حجم مخزن سپتیک بر اساس تعداد اتاق خواب ها

تعیین حجم مخزن سپتیک به صورت تجربی

دومین روش تعیین حجم مخزن سپتیک، تعیین حجم به صورت تجربی است. این روش از روش تعیین حجم با توجه به تعداد اتاق خواب ها، دقت بالاتری دارد اما می تواند کمی پیچیده باشد. مزیت بزرگ روش تجربی این است که می توان از آن برای تعیین حجم مخزن سپتیک مورد نیاز رستوران ها، هتل ها، دفتر کار، و تمامی مراکز اداری و تجاری استفاده کرد. برای شروع تعیین حجم سپتیک به صورت تجربی، ابتدا میزان آب مورد استفاده در یک روز را محاسبه کنید ( می توانید از لیست زیر کمک بگیرید. )

جدول 2 – میزان تقریبی مصرف آب برای خانواده 4 نفره (کم مصرف)

در مرحله بعدی، عدد مجموعی که از خانه خودتان به دست آورده اید را در 3 ضرب کنید. عدد بدست آمده حجم حداقلی شما خواهد بود؛ حال می توانید برای اطمینان از عملکرد ایده آل مخزن عدد را در 2 یا 2.5 ضرب کنید (عدد نهایی را به بالا گرد کنید).

به عنوان مثال برای یک خانواده 4 نفره حداقل حجم مورد نیاز برای حدود 1500 لیتر است. اما معمولاً حجم بالاتری برای اینکار در نظر گرفته می شود و مخزن سپتیک حدوداً 3000 لیتری نصب می شود.

تعیین حجم مخزن سپتیک بر اساس تعداد افراد؛ بهترین روش انتخاب بهترین سپتیک تانک

آخرین روشی که قرار است در این مقاله راجع به آن صحبت کنیم، مورد اطمینان ترین روش تعیین حجم مخزن سپتیک است. در این روش از یک فرمول طلایی استفاده می شود که در ادامه به توضیح آن می پردازیم و سپس یک مثال عملی می زنیم. فرمول پایین در نگاه اول شاید کمی پیچیده به نظر برسد اما استفاده از آن بسیار ساده است.

فرمول مورد استفاده : C = A + P (rq + ns)

** حجم مخزن (C)، عدد ثابت (A)، تعداد افراد (P)، مدت زمان نشست فاضلاب در مخزن (r)، میانگین جریان فاضلاب (q)، سال هایی که مواد جامد که در مخزن ته نشین شده اند (n)، میزان جامدات معلق (s)

شکل ساده تر فرمول بالا؛ مقدار (rq + ns ) و همچنین “A” یک عدد استاندارد جهانی دارد  که می توانیم آن ها را جایگزین کنیم :

حجم مخزن = 2000 + ( تعداد افراد × 180 )

حالا بیاید برای یک خانواده 4 نفره، بر اساس فرمول گفته شده تعیین حجم کنیم.

مرحله اول

ابتدا توجه داشته باشید که منظور از تعداد افراد تنها اعضای خانواده نیست و باید مهمان ها را نیز در نظر داشت. برای این کار معمولا 1 نفر را به تعداد اعضای خانواده اضافه می کنیم.

4 + 1 = 5

 مرحله دوم

تعداد افراد بدست آمده (5) را در 180 ضرب می کنیم .

5 × 180 = 900

مرحله سوم

عدد بدست آمده در مرحله قبل را به علاوه 2000 می کنیم.

2900= 2000 +900

مرحله آخر

عدد بدست آمده از فرمول بالا حجم حداقلی مورد نیاز برای یک خانواده 4 نفره را نشان می دهد. همانطور که در قسمت های قبلی نیز به آن اشاره کردیم همیشه باید عدد را به سمت بالا رند کنید تا با کمبود حجم مواجه نشوید. همچنین می توانید تا 2 برابر حجم گفته شده را انتخاب بفرمایید ( برای کسب اطلاع از مزایای مخزن بزرگتر، قسمت بعدی را بخوانید )

حجم پیشنهادی ما :

** برای تعداد افراد بین 13 تا 25، ابتدا تعداد را به علاوه یک کرده و سپس در 0.9 ضرب کنید. همچنین اگر عدد بدست آمده اعشار داشت، عدد را به سمت بالا گرد کنید. (مثال برای 20 نفر : 20 + 1 = 21 و سپس  21 × 0.9 = 18.9. بنابر این باید تعداد افراد 19 در نظر گرفته شود)

** برای تعداد افراد بین 26 تا 50، ابتدا تعداد را به علاوه یک کرده و سپس در 0.8 ضرب کنید. همچنین اگر عدد بدست آمده اعشار داشت، عدد را به سمت بالا گرد کنید. (مثال برای 40 نفر : 40 + 1 = 41 و سپس   . 41 × 0.8 = 32.8 بنابر این باید تعداد افراد 33 در نظر گرفته شود)

مشکلات مخزن کوچکتر یا بزرگتر از حجم حداقلی

مهم ترین دلیل تعیین حجم استاندارد مخازن سپتیک این است که در صورت محاسبه نادرست حجم مورد نیاز و به دنبال آن انتخاب و خرید مخزن اشتباه، می تواند هم در کوتاه مدت و هم در بلند مدت مشکلات ناخوشایندی را به وجود بیاورد.

مخزن سپتیک کوچکتر از حجم حداقلی

خرید مخزنی کوچکتر از حجمی که نیاز دارید، در کوتاه مدت باعث می شود تا فاضلاب داخل مخزن قبل از تصفیه کامل، از مخزن خارج شده و به میدان تخلیه بریزد. با ادامه این روند مشکلاتی از قبیل بوی بد، گرفتگی لوله های ورودی و خروجی و همچنین سرریز شدن فاضلاب به وجود می آید در نتیجه عملاً مخزن یا تانکر سپتیک کارایی خود را از دست خواهد داد.

مخزن سپتیک بزرگتر از حجم حداقلی

اگر حجم فاضلاب ورودی روزانه نسبت به حجم کلی مخزن خیلی کمتر باشد، و یا به عبارتی مخزن خریداری شده خیلی بزرگتر از حجم استاندارد باشد، مخزن سپتیک نمی تواند به طرز صحیح و کامل کار کند. دلیل اختلال در عملکرد مخزن این است که باکتری های تجزیه کننده و همچنین دمای مورد نیاز برای تجزیه جامدات موجود در فاضلاب، در این حالت به درستی شکل نمی گیرند و بنابر این تصفیه به درستی انجام نمی شود.

به طور خلاصه عدم انتخاب حجم مناسب مخزن سپتیک می تواند منجر به اتفاقات زیر شود:

جدول 3 – مخزن سپتیک با حجم غیر استاندارد

از لحاظ اقتصادی خرید کدام مخزن سپتیک منطقی تر است؟

صرفه اقتصادی که خرید یک محصول دارد بدون شک نقش مهمی در انتخاب آن دارد و برای همین بهتر است تا در زمینه خرید مخزن سپتیک نیز به این موضوع توجه داشته باشید. برای خرید مخزن کوچکتر از حد نیازتان اگرچه که قاعدتا پول کمتری پرداخت خواهید کرد، اما هزینه های جانبی آن – هزینه هایی که باید برای رفع مشکلات پیش آمده خرج کنید – حتی در کوتاه مدت نیز باعث می شود تا خریدتان از لحاظ اقتصادی به صرفه نباشد. خرید مخزن خیلی بزرگتر از حد نیازتان را نیز به این دلیل پیشنهاد نمی کنیم که تصفیه به صورت اصولی صورت نمی گیرد و این می تواند مشکلاتی را در میدان تخلیه به وجود بیاورد که رفع آن ها هم هزینه بر خواهد بود.

بهترین مخزن سپتیک فاضلاب از لحاظ اقتصادی

اگر به دنبال به صرفه ترین مخزن سپتیک فاضلاب هستید، به سراغ مخزنی بروید که کمی بزرگتر از حجم حداقلی باشد. در این صورت مخزن سپتیک دچار مشکلات ذکر شده نمی شود و همچنین تخلیه آن نیز در فواصل زمانی بلند تری انجام می شود که هر 2 مورد جلوی خرج های جانبی را می گیرند. همچنین در مواقعی که برای مدت طولانی مهمان دارید دیگر نگران مخزن سپتیک خود نخواهید بود. اما منظورمان از مخزن کمی بزرگتر از حجم حداقلی چیست؟ مخزنی که حدود 2 تا 2.5 برابر بزرگتر از حجم حداقلی باشد، مخزن ایده آل است.

نکات نهایی

• در مناطق سردسیر، تجزیه فاضلاب با سرعت بسیار کمتری صورت می گیرد و به همین دلیل حتما باید مخزنی بزرگتر از حجم حداقلی مورد نیازتان خریداری فرمایید.
• در محاسبات میزان حجم حداقلی، همیشه عدد را رو به بالا گرد کنید. برای مثال اگر حجم حداقلی مورد نیازتان 3800 لیتر است، به دنبال مخزن 4000 لیتر به بالا باشید.
• مخزن سپتیک هرچه بزرگتر از حجم حداقلی باشد، البته تا 2 برابر بزرگتر، بهتر کار می کند و همچنین خیالتان را از بروز مشکلات جانبی راحت می کند.

مخزن سپتیک پلاستونیک

یکی از متداول ترین مخازن سپتیک در ایران، سپتیک تانک های پلی اتیلنی می باشند. در این مخازن از پلی اتیلن سنگین برای تولید سپتیک تانک استفاده شده است. این سپتیک تانک ها نسبت به سایر سپتیک تانک ها مزایا و البته معایبی نیز دارند ولی مزایای آنها به دلیل اینکه بیشتر است با استقبال بیشتری مواجه شده اند. ما پیش تر در مورد انواع سپتیک تانک ها در مقاله سپتیک تانک چیست؟ توضیحاتی ارائه داده ایم پیشنهاد می کنیم برای آشنایی با انواع مدل های مخازن سپتیک این مقاله را نیز مطالعه نمایید.

نکته  مهم در خصوص سپتیک تانک های پلی اتیلنی این است که حتماً این مخازن باید از پلی اتیلن سنگین درجه یک تولید شده باشد و طراحی آنها نیز دقیق باشد. به همین دلیل بسیاری از کارخانجات تولید کننده مخازن پلی اتیلن در ایران توانایی و تکنولوژی تولید این محصولات را با کیفیت مناسب ندارند و به همین دلیل یا چنین محصولی را تولید نمی کنند و یا در صورت تولید کیفیت کافی را نخواهند داشت. به همین دلیل حتماً باید از کارخانجات معتبر نظیر مجتمع پلاستونیک اقدام به خرید نمایید تا دچار هیچ گونه مشکلی نشده و بتوانید بهترین انتخاب را با کمترین هزینه داشته باشید.

برای دریافت مشاوره های تخصصی در خصوص انتخاب و خرید مخزن سپتیک در مجموعه تخصصی مخزن آب دات کام می توانید با شماره 02144548922 تماس بگیرید

منابع

https://www.theseptictankstore.co.uk/frequently-asked-questions/what-size-sewage-tank-do-i-need/

https://inspectapedia.com/septic/Septic_Tank_Size_Tables.php

https://www.ntotank.com/blog/what-size-septic-tank-do-i-need

https://www.norwayseptic.com/what-size-of-septic-tank-do-i-need/

https://advancedsepticservicesfl.com/septic-tank-size-need/