کم و زیاد شدن ناگهانی فشار آب، ایجاد صدای بلند و لرزش زیاد پمپ، بوی سوختگی در اطراف پمپ آب، افزایش ناگهانی هزینه قبض برق ؛ داغ شدن بیش از حد پمپ آب خانگی می تواند ریشه اصلی تمام مشکلات ذکر شده باشد. داغ شدن بیش از حد پمپ آب آسیب های زیادی به سیستم آبرسانی خانگی وارد می کند که پر هزینه ترینش خراب شدن خود پمپ و نیاز به تعویض آن است.
در این نوشته، با دلایل داغ شدن پمپ آب خانگی آشنا می شوید و همچنین برای هر مشکل یک راه حل کاربردی را می بینید.
دلایل داغ شدن پمپ آب خانگی
- پمپ آب بی کیفیت
- عدم نصب منبع آب
- اتصالی مدار یا سیم پیچ
- عدم نصب مخزن تحت فشار
- انتخاب پمپ نامناسب
- هوا گرفتن پمپ
- عدم استفاده از ست کنترل
- شکستگی بلبرینگ
- محدود کردن خروجی
- فراموشی روغن کاری
- گرفتگی
- قدیمی شدن پمپ
قبل از آشنایی کامل با دلایل داغ شدن پمپ آب خانگی و راه حل آن ها به این موضوع توجه داشته باشید که به طور کلی داغ شدن پمپ آب تا حدودی طبیعی است چرا که برق در الکتروموتور پمپ جریان دارد و همانطور که می دانید داغ کردن وسایل برقی به خودی خود مشکل نیست. مشکل وقتی آغاز می شود که بنابر یکی از دلایل زیر، پمپ آب بیش از حد داغ شود و تکرار این روند منجر به کاهش طول عمر پمپ شود.
پمپ بی کیفیت
پمپ ارزان، تقلبی، تعمیری، دست دوم، برند نامعتبر و به طور کلی پمپ آب بی کیفیت چیزی به جز دردسر برای شما نخواهد داشت ! ممکن است در برخی مواقع خریداران به خاطر ملاحظات اقتصادی و کم کردن هزینه ها، اقدام به خرید پمپ بی کیفیت و ارزان می کنند اما حقیقت این است که این محصولات به خاطر کیفیت پایین قطعات استفاده شده نه تنها خیلی زود خراب می شوند، بلکه اغلب به دیگر تجهیزات نیز ضربه وارد می کنند. حتی اگر دیر تر نیز اقدام به خرید کردید مطمئن شوید که یک محصول با کیفیت از یک برند معتبر خریداری می کنید.
عدم نصب منبع آب
برخی از مشترکین به قصد صرفه جویی در هزینه ها اقدام به نصب مستقیم پمپ آب به شبکه لوله کشی شهری می کنند غافل از اینکه نصب مستقیم پمپ شروع مشکلات خواهد بود و حتی در طولانی مدت خرج بیشتری روی دست مشترکین می گذارد.
ابتدا باید بدانیم که از نظر قانونی، نصب مستقیم پمپ آب خانگی خلاف قانون است چرا که باعث افت فشار آب همسایگان می شود و به همین دلیل جریمه های سنگینی برای آن در نظر گرفته شده است. در صورت مشاهده این مورد توسط مامور آب و فاضلاب، ساختمان جریمه و در صورت عدم رسیدگی پس از مدتی آب ساختمان به طور کلی قطع می شود. روند وصل کردن مجدد آب ساختمان نیز طولانی و طاقت فرساست!
از طرف دیگر در این حالت پمپ آب، آب و هوا را با هم مکش می کند که هم باعث خشک کار کردن و در نتیجه داغ شدن پمپ آب خانگی می شود و هم با کنتور انداختن بی دلیل باعث افزایش ناگهانی قبض آب می شود. در واقع شما مجبور می شوید که پول هوای مکش شده را پرداخت کنید !
باز هم به ته مشکلات نرسیده ایم چرا که جدا از مشکلات قانونی و فنی، نصب مستقیم پمپ به شبکه لوله کشی از لحاظ شرعی نیز مشکل دارد. برای کسب اطلاعات بیشتر نوشته های پایین را از دست ندهید :
اشکالات نصب مستقیم پمپ به کنتور آب بدون استفاده از مخزن آب
حکم شرعی استفاده از پمپ آب خانگی و مخزن ذخیره آب
با تهیه و نصب مخزن یا منبع آب در کنار پمپ، از مشکلات ذکر شده و همچنین داغ شدن پمپ آب خانگی جلوگیری می شود.
اتصالی مدار
احتمال اتصالی در مدار یا بورد پمپ خصوصا در پمپ های ارزان و بی کیفیت بالاست و بدتر از آن این است که تشخیص اتصالی و محل دقیق آن کمی دشوار است و باید حتما از متخصص کمک بگیرید. معمولا با سوختن کامل سیم پیچی پمپ تازه مصرف کنندگان متوجه مشکل می شوند که در این حالت تنها می توان اقدام به تعویض قطعه سوخته شده کرد.
مخزن تحت فشار
مخزن تحت فشار نقش پر رنگی در سیستم آبرسانی خانگی دارد چرا که از روشن و خاموش شدن های مکرر پمپ جلوگیری می کند. در صورت عدم نصب مخزن تحت فشار پمپ با هر بار استفاده ساکنین از آب در واحد ها، یک بار روشن و خاموش می شود که این موضوع باعث داغ شدن پمپ آب خانگی می شود.
اما نصب هر مخزن تحت فشار و به هر شکلی نیز مشکل را حل نمی کند. نصب غیر اصولی این مخزن خود یک مشکل جداست اما مهم تر از آن، اشتباه در انتخاب حجم مناسب مخزن تحت فشار است. اگر مخزن کوچکتر از میزان استاندارد باشد پمپ باز هم زیاد روشن و خاموش می شود. استاندارد اعلامی مخزن تحت فشار، 10 – 15 لیتر به ازای هر واحد می باشد.
حتما می دانید که مخزن تحت فشار باید دارای کیفیت بالا باشد تا موثر واقع شود و بدتر ایجاد دردسر نکند. برای مشاهده مخزن تحت فشار با کیفیت و گارانتی معتبر، بخش مخزن تحت فشار در فروشگاه را ببینید.
انتخاب پمپ نامناسب / بار ورودی اضافی
همانطور که در بخش خرید مخزن ذخیره آب و مخزن تحت فشار هم گفتیم، انتخاب سایز متناسب با کارآیی مدنظرتان و همچنین مدل متناسب با نیازتان اهمیت بالایی دارد. در بحث خرید پمپ آب خانگی نیز همین شرایط صدق می کند و پمپی که تهیه می کنید باید مناسب با نیازتان باشد تا با زیاد کار کردن یا ورود بار اضافی به پمپ فشار نامعقول نیاید.
برای تعیین سایز پمپ مناسب، عواملی چون تعداد واحد ها ، تعداد ساکنین ، فشار آب لوله کشی در منطقه شما ، نحوه لوله کشی ساختمانتان و … دخیل است. پیشنهاد می کنیم برای تعیین پمپ مناسب حتما از یک تاسیساتی بخواهید تا به طور حضوری شرایط ساختمانتان را بررسی کند .
هوا گرفتن پمپ
هوا گرفتگی بسیاری از وسایل مانند شوفاژ ها باعث ایجاد اختلال در عملکرد آن ها می شود و پمپ های آب نیز در صورت هوا گرفتن به خوبی کار نمی کنند. دلیل آن نیز مشخص است؛ خود آب که در پمپ پمپاژ می شود تا حدودی پمپ را خنک می کند اما در صورتی که آب و هوا به همراه هم پمپاژ شوند، پمپ داغ می کند.
خبر خوب این است که هواگیری پمپ کار سختی نیست و می توانید با کمی وقت گذاشتن انجامش بدهید. مشکل اصلی آنجاست که اگر مشکل اصلی یعنی مکش هوا توسط پمپ را برطرف نکنید، ادامه روند هواگرفتن پمپ در دفعات باعث آسیب به سیستم آبرسانی ساختمانتان خصوصا لوله ها می شود.
برای هواگیری پمپ کافیست تا پمپ را از برق بکشید، یکی از شیر های آب را باز کنید تا آب داخل لوله ها به طور کامل تخلیه شود. سپس دریچه هواگیری که معمولا بالای پمپ قرار گرفته را باز کنید و درون مخزنش را با آب پر کنید. بهتر است تا آب را به آرامی داخل پمپ بریزید تا کم کم سطح پایین برود و هوا از پمپ خارج شوید. این روند را تا جایی تکرار کنید که سطح آب دیگر کاهش پیدا نکند. در آخر نیز دریچه را ببندید و پمپ را مجددا متصل کنید.
هوا گرفتن پمپ یکی از مشکلات رایج افرادی است که پمپ را به طور مستقیم به شبکه لوله کشی شهری متصل کرده اند چرا که در این حالت پمپ آب و هوا را با هم به داخل مکش می کند. برای همین است که همیشه استفاده از مخزن در کنار پمپ آب توصیه می شود.
ست کنترل
ست کنترل وسیله کوچکی است که روی پمپ نصب می شود و وظیفه کنترل تعداد دفعات روشن / خاموش شدن پمپ و همچنین کنترل جریان خروجی را بر عهده دارد. در صورت عدم استفاده از ست کنترل یا تنظیم اشتباه آن، دمای پمپ آب خانگی بالا می رود چرا که یا به طور یکسره کار می کند یا مکرر روشن / خاموش می شود.
ست کنترل کاربردی شبیه به مخزن تحت فشار دارد با این تفاوت کوچک که معمولا ست کنترل برای ساختمان هایی با تعداد واحد کم برای مثال 4 واحدی، و مخزن تحت فشار برای ساختمان هایی با تعداد واحد بیشتر برای مثال 8 واحدی پیشنهاد می شود.
برای انتخاب آسان تر میان این دو محصول با کاربرد مشابه، نوشته ” ست کنترل بهتر است یا منبع تحت فشار و کلید اتومات “ را ببینید.
شکستگی بلبرینگ یا یاتاقان
بلبرینگ یا یاتاقان قطعه ای بسیار مهم در ساختار داخلی پمپ آب است چرا که وظیفه حفظ تعادل شفت و به دنبال آن حفظ تعادل پروانه پمپ را بر عهده دارد. دلایلی مانند به تعویق انداختن روغن کاری و رسیدگی های دوره ای، پایین بودن کیفیت بلبرینگ، وارد شدن فشار مضاعف بر پمپ و … می تواند باعث شکستگی بلبرینگ یا یاتاقان شود. در این حالت ابتدا شفت و سپس پروانه پمپ متصل به آن از حالت تراز خارج می شوند. حالا با هر بار چرخش، پروانه پمپ به بدنه پمپ می خورد که می تواند داغ شدن پمپ، شکستگی پروانه و آسیب به بدنه را به دنبال داشته باشد.
محدود کردن خروجی
محدود کردن و یا کوچک کردن خروجی پمپ آب می تواند بار و فشار اضافی به پمپ وارد کند که نتیجه آن داغ شدن پمپ آب خانگی است. بهتر است قبل از خرید پمپ، دهانه خروجی که به کارتان می آید را به طور دقیق مشخص کنید تا دیگر نیاز به تبدیل سایز و کوچک کردن خروجی پمپ نباشد.
روغن کاری پمپ آب
روغن کاری مرتب و به موقع برای اطمینان از روان کار کردن قطعات داخلی پمپ آب خانگی ضروری است. در صورت فراموشی یا عقب انداختن روغن کاری پمپ، اصطکاک قطعات داخلی با یکدیگر زیاد می شود که جدا از خورده شدن قطعات و افزایش استهلاک پمپ، ایجاد داغا نیز می کند و باعث داغ شدن پمپ آب می شود.
برای روغن کاری معمولا از روغن های موتوری با درجه گرانروی های متفاوت یا روغن گریس استفاده می شود و کلا پروسه آسانی دارد. کافیست تا پمپ را خاموش کرده و پیچ را باز کنید تا روغن قبلی کاملا تخلیه شود سپس روغن تازه را از حفره ورودی به داخل بریزید و بعد از بستن پیچ، پمپ را روشن کنید.
گرفتگی
گرفتگی مسیر حرکت آب در هر جایی اعم از لوله ها یا ورودی و خروجی مخزن، چه قبل و چه بعد از پمپ، باعث آمدن فشار مضاعف به موتور پمپ و داغ شدن پمپ آب می شود.
اگر در مسیر حرکت آب گرفتگی وجود داشته باشد، پمپ باید برای مکش آب به داخل خود یا فرستادن آب به واحد ها اصطلاحا زور بیشتری بزند یعنی با تمام توان کار کند که به موتور فشار می آورد. همچنین گرفتگی باعث کاهش فشار و جریان آب ورودی می شود و پمپ را مجبور به خشک کار کردن می کند.
به همین منظور ضروری است که هر چند وقت یکبار نسبت به بررسی مسیر حرکت آب در ساختمان خود اقدام کنید.
قدیمی شدن پمپ
پمپ آب خانگی نیز مانند دیگر وسایل الکتریکی به مرور زمان دچار استهلاک شده و دیگر کارآیی روز های اول خودش را ندارد. با استفاده مکرر در طول چند سال اجزای پمپ مستهلک می شود که این مشکل، عملکرد پمپ را مختل می کند.
مشکلات ناشی از بیش از حد داغ شدن پمپ
- آسیب به پمپ
- کاهش فشار آب
- کاهش جریان آب
- افزایش مصرف انرژی
- افزایش هزینه قبوض
- کاهش طول عمر پمپ
- به خطر افتادن ایمنی ساختمان و افراد
برخی از نشانه های بیش از حد داغ شدن پمپ آب خانگی
اگر پمپ شما نیز مشکلات زیر را دارد، حتما دمای پمپ خصوصا موتور آن را چک کنید چرا که امکان دارد اشکال از داغ شدن بیش از حد باشد.
- سر و صدای زیاد پمپ
- خاموش و روشن شدن بیش از حد پمپ
- خاموش شدن ناگهانی پمپ
مخزن آب
همانطور که بالاتر خواندید عدم نصب مخزن آب یا همان منبع آب در کنار پمپ، فشار زیاد و غیر استانداردی به اجزای پمپ وارد می کند که باعث داغ شدن پمپ آب خانگی و نهایتا خراب شدن آن می شود. اما انتخاب مخزن نیز باید با توجه استاندارد های آن انجام شود تا هم مخزن عمر کوتاهی نداشته باشد و هم سلامت مصرف کنندگان تضمین شده باشد. برخی از ویژگی های یک مخزن استاندارد ؛
- سه لایه و ضدجلبک بودن
- آنتی باکتریال بودن
- ساخته شده از پلی اتیلن سنگین HDPE
- تولید کننده معتبر
- ارائه گارانتی تعویض و خدمات پس از فروش
تمامی مخازن موجود در فروشگاه مخزن آب، دارای ویژگی های بالا هستند.
همچنین فراموش نکنید که پس از انتخاب برند مخزن، تعیین حجم اصولی مهم ترین قدم در مسیر خرید مخزن است. با توجه به استاندارد های سال 1403، عدد اعلامی شرکت آب و فاضلاب 300 لیتر به ازای هر واحد یا هر خانواده 4 نفره است. با استفاده از همین فرمول می توانید به راحتی حجم ایده آل خود را پیدا کنید. (برای مثال یک ساختمان 4 واحدی به حداقل 1200 لیتر آب ذخیره شده نیاز دارد : 4 * 300 = 1200)