راهنمای جامع خرید و نصب پمپ آب خانگی

چگونه پمپ آب خانگی مناسب را انتخاب کنیم؟ روش نصب پمپ آب خانگی به چه صورت است؟ این دو سوال مشتریان به دفعات از همکاران فروش ما در فروشگاه مخزن آب دات کام پرسیده می شود. به همین دلیل در این مقاله در خصوص خرید پمپ آب خانگی و مراحل نصب پمپ آب خانگی اطلاعات مفیدی در اختیارتان قرار خواهیم داد.

نحوه عملکرد پمپ آب خانگی

امروزه به دلیل فشار آب کم بسیاری از ساختمان ها، استفاده از مخزن آب و پمپ آب بسیار رایج می باشد. این وسیله ، آب ذخیره شده درون مخزن را به شبکه آبرسانی ساختمان هدایت می کند. به زبان ساده تر پمپ آب خانگی می تواند با تبدیل جریان الکتریکی به انرژی مکانیکی، آب را با فشار کافی به ارتفاع بالا هدایت کند.

احتمالاً در کنار مخزن ذخیره آب و پمپ، یک مخزن کوچک قرمز یا آبی رنگ نیز مشاهده کرده اید. این مخزن تحت فشار، که با عنوان منبع تحت فشار نیز شناخته می شود، وظیفه دارد با ذخیره آب به صورت تحت فشار و با کاهش دفعات روشن و خاموش شدن پمپ از استهلاک آن بکاهد و عمر پمپ آب را افزایش دهد. ما پیش تر در مقاله ای با عنوان “مخزن تحت فشار یا مخزن انبساط بسته ” به طور مفصل به معرفی منبع تحت فشار پمپ آب پرداختیم . همچنین برای اطلاع از قیمت روز و یا خرید مخزن تحت فشار پمپ آب می توانید به “فروشگاه ما برای خرید منبع تحت فشار” مراجعه کنید.

انواع پمپ آب خانگی

انواع مختلفی از پمپ آب خانگی وجود دارد که بسته به دبی (حجم آب در واحد زمان ) و ارتفاع آبرسانی تقسیم بندی می شوند. با این حال به طور کلی پمپ های آب خانگی معمولا به دو دسته پمپ های جتی و پمپ های بشقابی تقسیم بندی می شوند. در ادامه مطلب با انواع پمپ ها بیشتر آشنا خواهید شد.

• پمپ جتی: پمپ های جتی یا خودمکش را می توان بسته به میزان فشار هوا تا چندمتر بالاتر از مخزن آب نیز نصب نمود. البته نیرویی که صرف مکش می شود طبعا از هد یا حداکثر ارتفاع آبرسانی پمپ خواهد کاست. این پمپ ها نسبتا پر سروصدا هستند.
• پمپ بشقابی: این پمپ ها در توان های برابر نسبت به پمپ های جتی هد کمتری ( بیشینه ارتفاع آبرسانی ) دارند. در مقابل دبی ( حجم آب در واحد زمان ) بیشتری دارند.  پمپهای بشقابی خودمکش نیستند و منبع ذخیره می بایست در ارتفاع برابر یا بیشتری از این مخازن نصب شود.
• پمپ شناور: پمپ های شناور معمولا فاقد مخزن تحت فشار بوده و آب را از داخل چاه پمپاژ می کند و به همین دلیل میزان مصرف انرژی در این نوع پمپ ها نسبت به پمپ های جتی بسیار کمتر است. پمپ های شناور به طور عمده برای انتقال آب از چاه های عمیق استفاده می شود.
• پمپ سیرکولاسیون: مانند پمپ آب درگردش شوفاژخانه

مناسب ترین پمپ آب خانگی برای ساختمان را چگونه انتخاب کنیم؟

حتما این سوال برای شما پیش آمده است که با توجه به انواع و اقسام پمپ های آب موجود در بازار، چه نوع پمپی برای ساختمان شما مناسب تر و کارآمدتر می باشد. برای اینکه بتوانید پمپ ایده آل خانه خود را پیدا کنید، می توانید نکات زیر را در نظر بگیرید:

• هد پمپ و ارتفاع ساختمان: در حالت ایده آل، پشت بالاترین شیر آب ساختمان باید حدود یک بار یا 14.5 پی اس آی فشار باشد. از طرفی برای صعود آب در لوله های ساختمان به ازای هر 10 متر بدون در نظر گرفتن اصطکاک لوله ها به 14.5 پی اس آی یا 1 بار فشار نیازمندیم. به این ترتیب حداقل هد مورد نیاز برای یک واحد ویلایی یک طبقه در حالت مطلوب بین 15 تا 20 متر است. ارتفاع یک مجتمع 4 واحدی با پیلوت را اگر 15 متر در نظر بگیریم، برای این ساختمان  25 تا 32 متر هد لازم است.
• میزان آبدهی یا دبی : دبی پمپ هم بستگی مستقیم به تعداد شیرهای آب دارد. اگر به ازای هر واحد یک شیر باز در واحد زمان در نظر بگیریم و دبی هر شیر آب را 10 لیتر در دقیقه فرض کنیم، آنگاه برای یک مجتمع 4 واحدی و شیر آب پیلوت مینیمم دبی می شود 50 لیتر در دقیقه.
• بررسی نمودار پمپ : برای اطمینان از انتخاب پمپ مناسب می توانیم نمودار آن را نیز بررسی کنیم. در نمودار پمپ، رابطه معکوسی بین دبی و ارتفاع یا هد وجود دارد. هر چه پمپ، آب را به ارتفاع بالاتری بفرستد میزان دبی آن کمتر می شود و این روند تا جایی پیش می رود که نهایتا در نقطه ماکسیمم یا هد پمپ، آبدهی تقریبا صفر می شود. در مورد این مجتمع 4 واحدی پمپی مناسب است که 50% دبی کل را بتواند به بالاترین نقطه ساختمان پمپاژ کند. ضمنا اختلاف ارتفاع این نقطه با هد ماکسیمم پمپ 10 الی 15 متر باشد.
• سر و صدا: در اغلب موارد، پمپ ها پر سر و صدا هستند و ممکن است باعث ناراحتی شوند. از این رو توصیه می شود که مشخصات درج شده بر روی پمپ را به خوبی بررسی کنید. برای کاهش میزان سر و صدای پمپ ها می توان پوشش ویژه ای طراحی کرد ولی مراقب باشید تا تهیه هوای اطراف پمپ و الکتروموتور آن مختل نشود. اصولا پمپهای بشقابی سروصدای کمتری نسبت به پمپ های جتی دارند.
• مصرف انرژی: هنگام انتخاب یک پمپ توجه به میزان انرژی مصرفی پمپ ضروری است. در بعضی موارد انتخاب پمپ های بیش از حد پر قدرت می تواند برق مصرفی را به شدت بالا برده و هزینه های سنگینی را بر مصرف کننده تحمیل کند. بنابراین اهمیت دارد پمپی انتخاب کنید که نیازهای شما را به خوبی پاسخ گو باشد و هم چنین مصرف برق منطقی و قابل قبولی برای ساکنین به همراه آورد.
• قابلیت اطمینان و کیفیت: پمپ های مختلف با درجات متفاوت کیفیت در بازار وجود دارد، از جمله آن می توان نمونه های بسیار ارزان تا بسیار گران را نام برد. بهتر است با صرف نظر از قیمت، پمپی را انتخاب کنید که در درجه اول از اجزای کیفی مناسبی ساخته شده باشد و در درجه بعدی صد در صد پاسخ گوی نیازهای مورد نظر شما باشد.

آموزش کامل نصب و راه اندازی پمپ آب خانگی

برای نصب و راه اندازی پمپ آب خانگی توصیه می شود پمپ و مخزن پلی اتیلن را نزدیک به یکدیگر و حتما در مکانی سرپوشیده قرار دهید. موتورهای الکتریکی در مکان های سرپوشیده و زیر سایه کمتر داغ شده و احتمال سوختن قطعات الکتریکی آن ها نیز کاهش می یابد. اگر نکات جانبی نصب و راه اندازی پمپ آب را به خوبی مد نظر قرار دهید، توزیع آب را با فشار بهتری تجربه خواهید کرد و هزینه های جانبی در طولانی مدت را به نحو بهتری مدیریت خواهید کرد. هم چنین با اختلالات و قطعی کمتری در شبکه آب رسانی مواجه خواهید شد و طول عمر پمپ، مخزن پلی اتیلن ذخیره آب و شیر خودکار (pressure switch) نیز افزایش خواهد یافت.

نصب مخزن پلی اتیلن ذخیره سازی آب

مخازن پلی اتیلن اشکال مختلفی داشته و بسته به محوطه و فضای در دسترس و میزان حجم آب مورد نیاز می توانید دست به انتخاب و خرید بزنید. همان گونه که پیش از این نیز اشاره شد بهتر است محل نصب مخزن پلی اتیلن در محوطه بسته و به دور از نور آفتاب باشد. هم چنین در محل نصب انتخابی، فضای مورد نیاز برای سرویس های دوره ای باید وجود داشته باشد. هم چنین بهتر است مخزن آب به گونه ای نصب شود که شیرهای ورودی و خروجی آن در دسترس باشند.

مخزن باید در مکانی صاف و مسطح قرار گیرد و از مواد شیمیایی در امان باشد. هم چنین مکانی که برای قرار دادن مخزن انتخاب می کنید باید دارای استحکام فیزیکی مناسبی باشد چرا که وزن مخازن پلی اتیلن پس از پر شدن با آب بیشتر خواهد شد و بار زیادی ایجاد خواهند کرد. اگر قصد دارید مخزن پلی اتیلن را به هر دلیلی روی پشت بام نصب کنید، به یاد داشته باشید که محل نصب باید تحمل وزن مخزن پر از آب را داشته باشد.

روش نصب پمپ آب خانگی

هنگام نصب پمپ نیز باید به موارد زیر دقت و توجه داشته باشید:

• توصیه می شود پمپ را در مکان های سرپوشیده و به دور از نور خورشید و گرمای زیاد نصب کنید.
• سعی کنید پمپ را در نزدیک ترین فاصله نسبت به مخزن قرار دهید.
• پمپ را پیش از نصب بوسیله عایق های صوتی عایق بندی کنید تا از میزان سر و صدای آن تا جای ممکن بکاهید. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد چگونگی کم کردن سر و صدای پمپ آب خانگی کلیک کنید.
• برای برقراری اتصال بین مخزن پلی اتیلن و پمپ از لوله های رابطی استفاده کنید که قطرشان برابر یا بیشتر از ورودی پمپ باشد.
• برای قرار دادن فیلتر، آن را در محل ورودی مخزن تعبیه کنید تا از ایجاد اختلال در ورود آب به پمپ و خروج از آن بکاهد و بدین ترتیب طول عمر پمپ را افزایش دهد.

نحوه اتصال انشعابات پمپ، مخزن و لوله های آب

وصل انشعابات و استفاده از شیرهای کنترلی

برای وصل کردن انشعابات باید از یک سه راهی استفاده کنید. بدین ترتیب که ورودی اصلی آب ساختمان را به مخزن وصل کنید. ورودی آب به داخل مخزن باید از یک شیر شناور استفاده کنید تا بدین طریق بتوانید جلوی سر ریز شدن آب را بگیرید.در مسیر هر یک از این اتصالات نیز یک شیر کنترلی قرار دهید. شیرهای کنترلی به شما این اجازه را می دهند تا در صورت نیاز بتوانید جریان های ورودی و خروجی را کنترل کنید. برای مثال در مواقعی که از فشار آب مناسبی برخوردار هستید با خارج کردن پمپ و مخزن از مدار ورودی آب ساختمان می توانید از مصرف برق بکاهید و هم چنین از روشن شدن بی مورد پمپ نیز جلوگیری کنید تا بدین ترتیب از هزینه های برق مصرفی بکاهید. این امر طول عمر موتور پمپ را نیز افزایش می دهد. البته برای خودکار شدن این مساله کافی است تا یک شیر یکطرفه یا شیر خودکار در مسیر بای پس ( اتصال ورودی آب از کنتور به بعد از پمپ خروجی پمپ ) در کنار شیر فلکه قرار دهیم، تا در مواقعی که فشار آب شهری کافی است کلید اتومات و ست کنترل فرمان استارت به پمپ ندهند و آبرسانی با فشار طبیعی شبکه صورت پذیرد.

استفاده از شیر خودکار

بعد از خروجی پمپ نیز باید از شیرهای خودکار استفاده کنید تا بدین وسیله از بازگشت آب به پمپ و برعکس شدن جریان آب جلوگیری کنید. شیر خودکار یا یکطرفه را به صورت جداگانه از فروشنده بخواهید.

به این صورت که اگر پمپ خاموش شود همه میزان آبی که پمپ شده است به شبکه لوله های آب برگردانده می شود. اما با وجود شیرهای خودکار پس از خاموش شدن پمپ شیر خودکار به طور خود به خود بسته شده و از بازگشت آب جلوگیری می کند. توصیه می شود که شیرهای خودکار را بعد از پمپ آب خانگی نصب کنید تا در زمانی که پمپ خاموش است، فشاری به پمپ تحمیل نکند.

مخازن تحت فشار و تنظیم کلیدهای اتوماتیک (pressure switch)

در صورتی که فقط برای یک واحد کوچک مسکونی نیاز به پمپ و مخزن دارید، می توانید بدون استفاده از مخزن تحت فشار و صرفا با استفاده از ست کنترل نیازتان را بر طرف کنید. ولی برای بیش از یک واحد مسکونی پیشنهاد می کنیم که حتما از مخزن تحت فشار به همراه کلیدهای اتوماتیک (pressure switch) برای تنظیم فشار شبکه استفاده کنید. هنگام خرید مخزن تحت فشار و ست کنترل باید به تعداد واحدها و طبقات ساختمان و میزان مصرف کلی آب دقت کنید و گزینه هایی را انتخاب کنید که متناسب با نیازهای شما باشد.

مخزن تحت فشار همیشه حجمی از آب را تحت فشار در داخل خود ذخیره می کند تا در مصرف های پی در پی آب لازم نباشد هر بار پمپ وارد سیستم شده و بدین ترتیب تعداد  دفعات خاموش و روشن شدن پمپ را کاهش می دهند.

کلیدهای اتوماتیک یا pressure switch ها نیز از یک سوپاپ فشاری تشکیل شده و به طور خودکار باز و بسته می شود. این ابزار با تنظیمات فشاری ایجاد شده وارد عمل شده و همواره فشار آب را در یک دامنه ثابت قرار می دهد. معمولا فشار پیش فرض برای یک کلید اتوماتیک برای مینیمم 40 و ماکسیمم 60 پاسکال بوده و هنگامی که فشار به این اعداد برسد کلید به صورت خودکار پمپ را روشن و خاموش می کند و زمانی که در اثر استفاده فشار داخل به تدریج کاهش یابد کلید اتوماتیک مجددا وارد عمل شده و با روشن کردن پمپ فشار را مجددا تا حد ماکسیمم می رساند تا خاموش شود.

فروشنده متناسب به هد و توان پمپ ، کلید مناسب را به شما پیشنهاد می کند.

نحوه تنظیم ست کنترل ( بدون استفاده از مخزن تحت فشار )

تنظیمات این کلیدها و همچنین جنس، برند و نوع تولید کننده آن ها تاثیری روی میزان عملکرد برای فشار آب های بسیار پایین یا ارتفاعات بسیار بالا نخواهد داشت. با این حال تنظیمات این کلید ها مهم بوده و داشتن اطلاعات کافی در این زمینه باعث افزایش طول عمر پمپ آب خانگی خواهد شد. برای مثال می توان ست کنترل را به گونه ای تنظیم کرد که اگر فشار پمپ به حد خاصی رسید کلید وارد عمل شده و فشار را مجددا تنظیم کند.

برای تنظیم کردن ست کنترل باید یکی از شیرهای آب را تا انتها باز کنید و شیر فلکه خروجی پمپ آب خانگی را ببندید. سپس صبر کنید تا پمپ خاموش شود و بعد، شیر فلکه بعد از پمپ را به میزان بسیار کمی باز کنید. حال با روشن شدن پمپ، پیچ تنظیم را به جهت رو به منفی و مثبت بچرخانید تا پمپ به حالتی برسد که با جریان خروجی آب بسیار کم پمپ روشن نشود. این امر برای این جهت استفاده می شود که برای مصارف کم و اندک پمپ روشن نشود تا بدین ترتیب طول عمر آن افزایش یابد. سپس جریان اّب خروجی را بیش تر کنید تا امتحان کنید و ببینید پمپ وارد عمل می شود یا نه. اگر پمپ روشن نشد پیچ تنظیم را به سمت مثبت بچرخانید تا پمپ برای وارد عمل شدن روی این میزان آب تنظیم شود. برای آسان تر شدن انجام چنین تنظیماتی پیشنهاد می شود از شیرهای دسته گازی استفاده کنید تا به سرعت و به راحتی بتوانید آن را باز و بسته کرده و به میزان فشار دلخواه دست یابید.

از طرف دیگر نکته ای که می توانید برای کارکرد بهتر ست کنترل در نظر بگیرید، ارتفاع شما است. هرچه در ارتفاع بالاتری قرار داشته باشید باید پیچ تنظیم ست کنترل را بیشتر به سمت مثبت بچرخانید تا بتوانید فشار آب بیشتری دریافت کنید. در حالت حداکثری، این کلیدها می توانند روی 2 بار تنظیم شوند و در حالت منفی روی 0.5 بار قابلیت تنظیم دارند.

مقایسه ست کنترل با مخزن تحت فشار+کلید کنترل فشار

به طور کلی ست کنترل در مقایسه با مخزن تحت فشار+کلید کنترل فشار دارای مزایا و معایب متعددی می باشند که در ادامه مطلب با آن ها آشنا خواهید شد.

از جمله مزایا و معایب ست کنترل در مقایسه با مخزن تحت فشار می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• ست کنترل فقط برای یک واحد مسکونی پیشنهاد می شود و برای واحدهای مسکونی بزرگ و آپارتمان ها ضرورتا از مخزن تحت فشار و کلید اتومات باید استفاده کرد.
• طول عمر ست کنترل ها بسیار طولانی است و حداقل می توانند در طول 4 یا 5 سال بدون نیاز به تعمیرات و سرویس های خاصی به خوبی برای شما کار کنند و این مساله از مزایای شاخص این قطعه است. از معایب کاربرد ست کنترل پرداخت برق بیشتر (روشن و خاموشهای بسیار زیاد پمپ) و استهلاک بیشتر پمپ است . در مقابل کاربرد سیستم مخزن تحت فشار و کلید اتومات باعث کاهش نسبی بهای برق مصرفی و استهلاک کمتر پمپ می شود. همچنین ست کنترل فقط برای یک واحد کوجک مسکونی مناسب می باشد ولی مخزن تحت فشار و کلید اتومان دامنه کاربرد بسیار وسیع تری دارد. اما مخازن تحت فشار به صورت ادواری نیازمند سرویس می باشند و باید میزان باد مخزن در دوره های سه یا شش ماهه کنترل و در صورت نیاز تنظیم شود. البته ممکن است نیاز به تعویض تیوپ داخل مخازن تحت فشار بعد از یک تا دو سال داشته باشید. برای انجام این تنظیمات می توانید آب داخل لوله ها را تخلیه کنید و پس از انجام تنظیمات گفته شده در بالا، مجددا آن را برای دریافت فشار مورد نظر تنظیم کنید.
• پس از باز کردن شیر آب بلافاصله ست کنترل فرمان استارت به پمپ می دهد. به همین دلیل در حین استفاده پمپ روشن می ماند و فشار یکنواختی به مصرف کننده می دهد. ولی در سیستم مخزن تحت فشار و کلید اتومات ابتدا آب تحت فشار داخل مخزن به مصرف کننده می رسد و اگر زمان مصرف آنقدر طولانی باشد تا فشار شبکه به نقطه مینیمم برسد، فشار استارت به پمپ داده می شود. این مساله باعث می شود اندکی نوسان فشار در حین مصرف دیده شود که البته در مقابل مزیت کاهش چشمگیر زمان کارکرد پمپ و استهلاک آن کاملا قابل چشم پوشی است.
• همان گونه که در بالا مشاهده کردید، تنظیم کردن ست کنترل ها بسیار راحت است و هر شخصی با کسب اطلاعات اولیه در مورد آن ها می تواند تنظیمات آن ها را یاد بگیرد. علاوه بر آن کلیدهای اتوماتیک نیاز به تنظیم شدن به صورت پی در پی ندارند و زمانی که پس از نصب اولیه پمپ تنظیم شوند، می توانند برای مدت های طولانی و در اثر عدم بروز مشکلات فنی در سیستم به خوبی کار کنند و نیاز به تنظیم مجدد دوره ای ندارند. اما مخازن تحت فشار دائما نیازمند چک کردن بوده و از آن جا که با تیوپ های بادی کار می کنند به صورت دوره ای نیازمند تنظیم باد تیوپ مخزن هستند. پس از یک طرف نیازمند سرویس های متعدد بوده و از طرف دیگر معمولا این تنظیمات توسط افراد معمولی که سر رشته ای در امر ندارند قابلیت انجام نداشته و نیازمند کمک خواستن از تعمیرکارها و سرویس کارهای مجرب دارند. از طرف دیگر پس از تنظیم باد تیوپ، تنظیم مجدد گیج ها و پیچ ها زمان بر بوده و نیاز به تجربه کاری بالا دارد.
• یکی دیگر از مزایای ست کنترل ها در مقابل مخازن تحت فشار این است که زمانی که با قطعی برق روبرو می شوید بدون نیاز به باز کردن شیرهای بای پس، ست کنترل ها به سادگی از مدار خارج شده و شما می توانید آب را با فشار شهری دریافت کنید. اما زمانی که از مخازن تحت فشار استفاده می کنید و با قطعی برق مواجه می شوید باید برای دریافت آب با فشار شهری شیر بای پس را باز کنید. البته اگر از شیر خودکار استفاده کنید و شیر بای پس همیشه باز باشد، این کار اتوماتیک انجام می شود.

معایب ست کنترل ها

با تمام مزایایی که بیان شد در مواردی خاص ست کنترل ها قابلیت استفاده ندارند. از جمله معایب موجود برای ست کنترل ها می توان موارد زیر را نام برد:

• همان طور که پیش از این گفتیم ست کنترل ها در جاهایی که فشار آب ورودی خیلی پایین است کارایی ندارند.
• از آنجا که ست کنترل ها به صورت لحظه ای فشار آب را تنظیم می کنند و در صورت از دست رفتن مقادیر جزیی فشار پمپ را روشن می کنند، در مصارف خاص مانند دوش گرفتن می توانند پمپ را به صورت دائم در حال روشن نگه دارند و بدین ترتیب باعث کاهش طول عمر موتور پمپ می شوند.
• در زمان های خاص و در فصولی مانند تابستان که میزان آب ورودی کاهش پیدا می کند و فشار آب داخل لوله های ورودی افت می کند، ممکن است ست کنترل ها وارد عمل نشده و بنابراین شما وادار خواهید شد که برق پمپ را قطع و وصل کنید تا پمپ به صورت دستی استارت بخورد و فشار آب را تنظیم کند. در این حالت برای هر بار استفاده از آب باید این کار را تکرار کنید چرا که بعد از هر بار بستن شیر آب پمپ خاموش شده و مجددا برای روشن شدن نیازمند قطع و وصل شدن برق می باشد.

منابع:

http://www.lazerindia.com/blog/how-to-choose-water-pump-for-home

https://www.mrrooter.com/greater-syracuse/about-us/blog/2016/march/choosing-the-right-water-well-pump-for-you/

https://www.pumpsonline.co.nz/choosing-the-right-pump-size.html

https://www.wikihow.com/Replace-a-Well-Pump

https://www.doityourself.com/stry/how-to-adjust-a-well-pump-water-pressure-switch

پرسش های متداول