مخزن آب آنتی یو وی یا منبع آب آنتی یو وی دار اصطلاحات آمیانه ای است که به مخازن آب پلی اتیلن اطلاق می شود که در لایه بیرونی بدنه آنها مقاومتی جهت مقابله با اثرات مخرب تابش نور خورشید فراهم شده است. به عبارت دیگر در تولید مخازن پلی اتیلن مقاوم در برابر پرتوهای فرا بنفش نور خورشید از ترکیباتی استفاده می شود تا پلی اتیلن مورد استفاده در تولید مخزن پلی اتیلنی دچار پوسیدگی و آسیب نشود. در ادامه متن از اثرات مخرب اشعه یو وی گفته ایم، مخزن آنتی باکتریال را معرفی کرده ایم و همچنین راهکار هایی برای مراقبت از مخزن آب در مقابل نور خورشید پیشنهاد داده ایم. ضمن اینکه لیست ابعاد و قیمت مخزن آب آنتی یو وی را نیز در خدمتتان قرار دادیم.
قرار گرفتن مخزن، منبع یا تانکر آب در معرض نور خورشید برای مدت زمان طولانی می تواند باعث ایجاد تغییرات فیزیکی و شیمیایی در بدنه مخزن آب شود. دلیل ایجاد این تغییرات اشعه یو وی و دمای بالا هستند. اما تمامی مخزن ها با یک شدت و با یک سرعت ثابت دچار تغییرات نمی شوند. جنس بدنه، کیفیت محصول، محل قرارگیری مخزن و انجام مراقبت های دوره ای در کنار شرایط آب و هوایی منطقه همگی از عوامل تاثیرگذار هستند. از میان محصول های تولیدی، مخزن های آنتی یووی (anti-UV) مقاوم ترین محصول در برابر نور خورشید و اثرات آن هستند. البته به مرور زمان این مواد اثر خود را از دست خواهند داد و به صورت دائمی نیستند ولی وجود این مواد می تواند بیش از یک دهه مقاومت کافی در لایه بیرونی مخازن پلی اتیلنی فراهم نماید. اگر به دنبال روش های خنک نگه داشتن آب در فصل تابستان هستید، نوشته «7 روش خنک نگه داشتن مخزن آب در فصول گرم سال» را بخوانید.
برای مشاهده ابعاد و قیمت مخازن آب پلی اتیلن مقاوم در برابر اشعه یووی کلیک نمایید
اشعه یو وی چیست؟
نور خورشید در واقع مجموعه طیف نور های مرئی و نامرئی است. یکی از همین تابش های نامرئی اشعه یو وی است. یو وی که به زبان انگلیسی Ultraviolet نام دارد در زبان فارسی اشعه فرابنفش یا ماورا بنفش ترجمه شده است.
اشعه یو وی که تقریبا 10% تمام امواج منتشر شده از سطح خورشید را تشکیل می دهد، به طور اتفاقی در سال 1801 توسط دانشمند آلمانی یوهان ویلهم ریتر به عنوان عامل و توضیحی برای تغییر رنگ و تیره شدن نقره با تابش نور خورشید کشف شد. اشعه یو وی توسط انسان با انجام برخی کار ها مثل جوش کاری نیز تولید می شود اما خورشید بزرگترین ساطع کننده یو وی است. اشعه یو وی بر اساس نوع، شدت تابش و مدت زمان تابش می تواند اثرات مفید یا مخرب داشته باشد. برای درک بهتر، تابش نور خورشید (UV) به انسان را در نظر بگیرید. تابش مناسب یو وی باعث رساندن مقادیر مورد نیاز ویتامین D به بدن می شود که فواید زیادی به همراه دارد. در طرف دیگر تابش شدید یا طولانی مدتش می تواند باعث ایجاد مشکلاتی مثل آفتاب سوختگی یا حتی سرطان پوست شود. تاثیر یو وی بر دیگر مواد نیز همین طور است. این اشعه معمولا برای ضدعفونی آب، مواد خوراکی، تجهیزات پزشکی و وسایل صنعتی مورد استفاده قرار می گیرد. اما اگر میزان و شدت تابش و همچنین مدت زمان آن طولانی شود باعث آسیب رساندن به موارد گفته شده می شود و بهداشت و کیفیت آن ها را کاهش می دهد.
مخزن آب آنتی یووی چیست و چگونه ساخته می شود؟
مخزن آب آنتی یووی به مخزنی اطلاق می شود که یک لایه ضد اشعه یووی در لایه بیرونی آن وجود داشته باشد. اشعه یو وی در صورت تابش ادامه دار اثرات مخربی بر روی مخزن می گذارد. راه حل رفع این مشکل چیزی نیست جز اضافه کردن لایه آنتی یووی به مخزن. همچنین به مخزنی که از این قابلیت برخوردار باشد، مخزن آنتی یووی گفته می شود. تولیدکنندگان محصولات پلی اتیلنی با کمک محققان در دهه 1950 و 1960 میلادی، و پس از یک دهه آزمون و خطا با افزودنی های مختلف، نهایتا به چند روش قابل اتکا با بازده بالا دست پیدا کردند.
هدف از اضافه کردن لایه آنتی یووی ساده ست؛ ایجاد مانع برای جلوگیری از تابش مستقیم نور خورشید به سطح مخزن پلی اتیلنی. تولیدکنندگان دو انتخاب برای اضافه کردن ویژگی آنتی یووی به محصول خود دارند. در روش اول، مواد آنتی یووی با گرانول پلی اتیلن ترکیب شده و سپس ترکیب نهایی داخل قالب ریخته می شود. در این حالت محصولی که از قالب خارج می شود خودش خاصیت آنتی یووی دارد و نیاز به انجام کار دیگری نیست. در حالت دوم مخزن به طور عادی تولید می شود و بعد از خروج محصول از قالب، یک لایه مواد آنتی یووی روی مخزن اضافه می شود. انگار مخزن با یک لایه رنگ نامرئی، رنگ می شود. نحوه کار لایه آنتی یووی نیز به ماده و همچنین روش آنتی یووی بودن محصول بستگی دارد.
اشعه یو وی چه تاثیری بر مخزن آب می گذارد؟
مخزن، منبع یا تانکر آب نیز یکی دیگر از محصولاتی است که بر اثر تابش نور خورشید و به طور مشخص تر اشعه یو وی می تواند دچار تغییرات فیزیکی و شیمیایی شود. اندازه و شدت این تغییرات به عوامل مختلفی مثل کیفیت محصول، جنس بدنه و دیگر عوامل بستگی دارد که در ادامه متن با جزئیات بیشتری از آن ها گفته ایم. اما صرف نظر از جنس بدنه، مخزن یا تانکر از هر جنسی که باشد تحت تاثیر تابش نور خورشید قرار می گیرد مگر اینکه دارای لایه محافظتی آنتی یو وی باشد. بعد از توضیح اثرات مخرب اشعه یو وی، لایه محافظتی آنتی یو وی و ویژگی های آن را نیز بررسی می کنیم.
+ اثرات مخرب تابش نور خورشید بر مخزن پلی اتیلن و فلزی :
تغییر رنگ
اولین تاثیر مخرب نور خورشید از خارجی ترین لایه آن، یعنی رنگ روی بدنه خارجی مخزن شروع می شود. در مخزن پلی اتیلنی پیوند های پلیمری از بین می رود که در ادامه باعث پریدگی رنگ دانه ها می شود. در مخزن های فلزی اشعه یو وی رنگ لایه محافطتی روی را تغییر می دهد. مخزن های فلزی با کیفیت در ابتدا براق هستند اما پس از مدت نسبتا کوتاهی رنگ ابتدا به صورت کدر و مات در می آید و در ادامه نیز کاملا تغییر می کند.
خشک شدن جنس بدنه
مخزن پلی اتیلن بدون لایه محافطتی آنتی یو وی در صورت در معرض بودن نور خورشید برای مدت زمان طولانی، خاصیت انعطاف پذیری اش را از دست داده و در مقابل ضربه و شکستگی آسیب پذیر می شود. مخزن گالوانیزه فلزی نیز به طور کلی انعطاف پذیری ندارد و خشک بودن بدنه یکی از بزرگترین معایب آن می باشد.
زنگ زدگی
مورد سوم زنگ زدگی یا اکسیداسیون است که تنها مختص به مخزن های فلزی می باشد. اشعه یو وی باعث ایجاد یا تسریع زنگ زدگی مخزن فلزی می شود. با زنگ زدگی لایه زینک به رنگ سفید یا خاکستری در می آید و آلیاژ دیواره مخزن که حاوی مقادیر بالایی فلز آهن است به رنگ قهوه ای یا قرمز در می آید. جدای زشت کردن شکل ظاهری مخزن، زنگ زدگی باعث نشتی ماده ذخیره شده در مخزن می شود. همچنین در صورت ذخیره کردن آب آشامیدنی و مصرفی، آب نیز از حالت بهداشتی خارج شده و استفاده از آن بیماری های گوناگون را برای مصرف کننده در پی دارد.
کاهش طول عمر مفید
مخزن چه از جنس فلزی باشد چه از جنس پلی اتیلن بدون لایه آنتی یو وی، طول عمرش در صورت تابش مدت دار نور خورشید کاهش چشمگیری پیدا می کند. کاهش طول عمر مفید مخزن جدای ایجاد اختلال در آب رسانی واحد مسکونی، صنفی و تجاری، هزینه تعویض محصول را نیز تحمیل می کند.
روش های مراقبت از مخزن مقابل اشعه یووی
موثر ترین روش مراقبت از مخزن مقابل اشعه یووی، استفاده از مواد آنتی یووی است. از آنجایی که بسیاری از این مواد را نمی توان به طور دستی به مخزن اضافه کرد، پیشنهاد ما به افرادی که قصد نصب مخزن در فضای باز را دارند مخازن آنتی یووی است.
اما مخزن شما از هر جنسی که باشد، با مراقبت و نگهداری مناسب می توانید طول عمر آن را افزایش دهید. در ادامه روش های مراقبت از مخزن در مقابل اشعه یووی را می خوانید.
مقایسه اثرات یووی بر مخزن پلی اتیلن و مخزن فلزی
اشعه یووی بسته به جنس و کیفیت مخزن اثرات مختلفی می گذارد. اما به طور کلی مخزن پلی اتیلنی یا تانکر پلاستیکی نسبت به مخازن فلزی گالوانیزه مقاومت بالاتری در مقابل نور خورشید دارد؛ البته نه هر مخزن پلی اتیلنی بلکه مخزن پلی اتیلن آنتی یووی. امکان استفاده بسیاری از روش های آنتی یووی بر روی مخازن فلزی وجود ندارد و تنها محافظ مخازن فلزی همان لایه پوششی فلز روی می باشد. لایه پوششی روی، مقاومت تقریبا مناسبی در مقابل نور خورشید دارد اما بعد از گذشت مدتی این لایه از بین می رود. این در صورتی ست که در بسیاری روش ها، ماده ضد یووی با گرانول پلی اتیلن ترکیب می شود و عملا خاصیت ضد یووی بودن از بین نمی رود و یا خیلی کند اتفاق می افتد. بنابراین اگر بخواهید مخزن فلزی شما همچنان در مقابل نور خورشید مقاومت داشته باشد، باید لایه محافظتی روی را به طور دوره ای و با صرف هزینه و انرژی ترمیم کنید. این در حالتی است که مخزن پلی اتیلنی آنتی یووی نیازی به ترمیم ندارد.
مقایسه اثرات یووی مخزن پلی اتیلنی درجه یک و مخزن پلی اتیلنی بازیافتی
مخزن های پلی اتیلنی امروزه در 2 رده کیفی تولید می شوند؛ مخزن های نو و مخزن های بازیافتی. برای مخزن نو از گرانول های پلی اتیلن درجه یک و خام HDPE 3840 استفاده می شود. اما مخزن بازیافتی همانطور که از اسمش پیداست از پلاستیک بازیافتی تولید شده است. بدیهی است که مخازن بازیافتی در تمامی جنبه ها کیفیت پایین تری دارند. شکم دادن مخزن، بیرون آمدگی و تو رفتگی دیواره ها، بروز نشتی، عدم حفظ بهداشت و کیفیت آب، اضافه کردن بو و طعم نامطبوع به ماده ذخیره شده، شکستگی و عدم انعطاف پذیری مخزن همگی از مشکلات رایج مخازن بازیافتی هستند. در بحث آنتی یووی بودن مخزن نیز قضیه از همین قرار است؛ مخازن بازیافتی حتی در صورت استفاده از لایه آنتی یووی با کیفیت، که در اغلب مواقع این اتفاق نمی افتد! ، باز هم مقاومت کمتری نسبت به مخازن پلی اتیلنی نو دارند.
آیا مخزن پلی اتیلن آنتی یو وی مناسب ذخیره سازی آب شرب است؟
برای انتخاب بهترین مخزن پلی اتیلن جهت ذخیره سازی آب شرب، باید به چند مورد توجه کنید که ویژگی آنتی یو وی بودن یکی از آن ها است. مخزن پلی اتیلنی آب آشامیدنی باید سه لایه ضد جلبک، دارای نشان سیب سلامت و نشان استاندارد، دارای ویژگی آنتی یو وی و لایه داخلی فودگرید باشد. همچنین برای تکمیل می توانید از فیلتر های پیش تصفیه نیز استفاده کنید. این فیلتر ها که قبل از مخزن آب نصب می شوند، املاح و رسوبات موجود در آب شهری را تا حدود زیادی به خود می گیرند که باعث می شود آب ورودی بهداشتی تر باشد.
چگونه از مخزن آب در مقابل نور خورشید و اشعه یووی مراقبت کنیم؟
اگر قصد نصب مخزن در فضای باز و زیر تابش مستقیم نور خورشید را دارید، بهترین گزینه خرید یک مخزن آنتی یو وی می باشد تا خیالتان بابت مقاومت بالای مخزن راحت باشد. اما چه مخزن عادی و چه مخزن آنتی یووی داشته باشید، نکاتی هست که با رعایت آن ها می توانید عمر مخزن خود را افزایش دهید. در ادامه لیستی از راهکارها برای مراقبت از مخزن پلی اتیلنی در مقابل نور خورشید و اشعه یووی آورده ایم.
1. انتخاب جنس بدنه
جنس بدنه مخزن بیشترین تاثیر را در میزان مقاومت مخزن مقابل اشعه یووی دارد پس مخزنی را انتخاب کنید که ماده سازنده آن به طور طبیعی مقاومت بالایی نسبت به تابش اشعه یووی داشته باشد. برای مثال یک مخزن پلی اتیلنی حتی بدون لایه آنتی یووی مقاومت بسیار بالاتری نسبت به یک مخزن فلزی بدون لایه آنتی یو وی دارد.
در جدول پایین میزان مقاومت نسبی مخازن در مقابل اشعه یو وی (UV) را می بینید.
| جنس مخزن | میزان مقاومت UV | اثرات مخرب نور خورشید |
| پلی اتیلن سنگین HDPE * | 😃 عالی | تغییر رنگ بیرونی |
| پلی اتیلن کراس لینک یا شبکه ای XLPE | 😃 عالی | تغییر رنگ بیرونی |
| پلی پروپیلن | 🙂 خوب (برای کوتاه مدت) | تغییر رنگ بیرونی، خشک و شکننده شدن مخزن، ایجاد ترک و روزنه های ریز |
| فایبرگلاس | 🙂 خوب (برای کوتاه مدت) | تغییر رنگ بیرونی، خشک و شکننده شدن مخزن، شکستن پیوند های شیمیایی و نشت مواد شیمیایی به محتویات داخل مخزن |
| پی وی سی | 😐 متوسط | تغییر رنگ بیرونی، خشک و شکننده شدن مخزن، ایجاد ترک و روزنه های ریز |
| فلزی گالوانیزه | ☹ ضعیف | زنگ زدگی، خوردگی و اکسید شدن، شکستن پیوند های شیمیایی و نشت موادی همچون سرب و قلع به محتویات داخل مخزن |
| استینلس استیل یا استیل ضد زنگ | 🙂 خوب | زنگ زدگی (خیلی دیرتر از مخزن گالوانیزه)، تغییر رنگ |
| بتنی | 😐 متوسط | رشد بسیار سریع جلبک و باکتری های مضر، ایجاد شکاف در بدنه و نشت محتویات |
| چوبی | ☹ ضعیف | از بین رفتن لایه پرداخت رنگ و روغن، خشک شدن بیش از حد، رشد باکتری و جلبک |
* در مخازن پلاستیکی، مانند پلی اتیلن و پلی پروپیلن، اگر تک لایه باشند رشد جلبک صورت می گیرد و بالعکس اگر سه لایه باشند جلبک به دلیل نرسیدن نور شانس رشد ندارد.
2. عایق سازی مخزن
عایق سازی مخزن، صرف نظر از اینکه جنس مخزن چه باشد، می تواند اثرات مخرب اشعه UV را به طرز چشمیگیری کاهش دهد. برای عایق سازی مخزن ابتدا باید روش مناسب را پیدا کنید که برای این کار کافیست تا نوشته ” روش های عایق کاری مخزن، منبع و تانکر“ را بخوانید.
3. نصب مخزن در سایه
در فضای باز، سعی کنید تا مخزن را در جایی قرار بدهید که سایه درختان یا ساختمان های مجاور روی مخزن بیافتد. اگر چنین فضایی در دسترس نبود، می توانید از انواع سایه بان مثل سایه بان های چتری استفاده کنید. جالب است بدانید استفاده از سایبان در کنار محافظت از بدنه مخزن، می تواند محتویات داخل مخزن را نیز 10 تا 15 درجه خنک تر نگه دارد.
4. رنگ زدن مخزن
رنگ زدن مخزن می تواند تاثیر زیادی در مقاوم بودن محصول ایجاد کند. اگر رنگ انتخاب شده خاصیت آنتی یووی داشته باشد، لایه رنگ اشعه یووی را تا حدود زیادی دفع می کند. توصیه می شود که برای رنگ کردن مخازن از رنگ های روشن استفاده کنید چرا که رنگ روشن انرژی و حرارت کمتری را به خود جذب می کند. جذب کمتر اشعه خورشید، جدا از کاهش اثرات مخرب یووی، باعث خنک و گوارا ماندن آب داخل مخزن می شود. برای این کار معمولا از رنگ های اپوکسی در کنار یک هاردنر یا همان سخت کننده مثل پلی آمین استفاده می شود.
5. استفاده از نایلون
با کشیدن نایلون دور تا دور و همچنین روی مخزن به طور کامل، نایلون مانند عایق عمل کرده و جلوی تابش مستقیم نور خورشید را می گیرد.
ابعاد و قیمت مخزن، منبع یا تانکر آب آنتی یووی
قیمت مخزن آب آنتی یووی با توجه به شکل مخزن و تک لایه و سه لایه بودن آن متفاوت است و در بازه قیمتی 7,650,000 ریال تا 769000000 ریال متفاوت است. در جدول زیر لیست قیمت انواع مخزن آب مقاوم در برابر اشعه فرابنفش نور خورشی درا مشاهده می نمایید.
