دلایل گرانی و افزایش قبض آب +اعتراض به قبض و راه حل کاهش قیمت

 بهای قبض آب ارتباط مستقیم با میزان مصرف مشترک دارد، اما در بعضی مواقع حتی مشترکین کم مصرف نیز در پایان هر دوره با قبض هایی روبرو می شوند که باعث تعجب آن ها می شود. پیش از اعتراض به مبلغ قبض آب و برای اینکه بدانید چرا قبض آب خانه یا ساختمان شما زیاد شده است، باید نکاتی را بدانید و سپس با توجه به آنها اقدام لازم را انجام دهید.  در این رابطه باید پاسخ سوالات زیر را بدانید:

 علت زیاد بودن مبلغ قبض آب یا افزایش قبض آب چیست؟ و مهم تر اینکه آیا می توان هزینه قبض آب را به سادگی کاهش داد؟
کاهش مبلغ قبض آب بسیار ساده است و با رعایت چند نکته می توان در هزینه های مرتبط با مصرف آب صرفه جویی کرد. در این نوشته ابتدا به دلایل افزایش قبض آب پرداخته ایم و سپس راهکارهای کاهش هزینه قبض آب را ارائه داده ایم.

فهرست مطالب

• مقدمه
• چگونه قبض آب را کاهش دهیم؟ ؛ دلایل گرانی قبض آب + راه حل
• نحوه محاسبه قبض آب
• اشتباه در محاسبه بها و اعتراض به قبض آب
• تعویض کنتور

چگونه قبض آب را کاهش دهیم؟ ؛ دلایل گرانی قبض آب + راه حل

“چرا قبض آب زیاد میاد؟” ، “چرا پول قبض آب زیاد شده” و سوالاتی از این قبیل برای خیلی از ما حداقل یک بار پیش آمده است. وجود برخی مشکلات در سیستم آبرسانی خانگی باعث می شود که حتی در صورت صرفه جویی و مصرف کم، قبض آب زیاد بیاید. در ادامه نوشته، از دلایل رایج این مشکل گفته ایم و برای هر کدام از مشکل های گفته شده بهترین راه حل را پیشنهاد کرده ایم.

1. نصب مستقیم پمپ آب به کنتور

نصب مستقیم پمپ آب به کنتور ساختمان، یا به طور کلی نصب مستقیم به لوله های اصلی و همان سیستم آبرسانی شهری، یکی از شایع ترین دلایل افزایش هزینه قبض آب است. البته “افزایش هزینه قبض آب” تنها مشکلی نیست که با نصب مستقیم پمپ به کنتور ساختمان با آن مواجه می شوید. پمپ یک ورودی و یک خروجی دارد و وظیفه مکش آب از منبع اصلی (چه لوله باشد و چه مخزن یا تانکر آب) و توزیع آن به واحد های ساختمان را بر عهده دارد. حالا اگر پمپ را مستقیما روی سیستم آبرسانی شهری وصل کنیم، منبع اصلی ما همان شبکه لوله آب شهری می شود و پمپ باید از همین لوله ها آب را مکش کند. مشکلات از همینجا شروع می شوند؛ لوله های آب شهری، برعکس مخزن آب، تماما از آب پر نشده اند بلکه قسمت زیادی از فضای داخلی لوله ها فقط هوا است. بنابراین وقتی پمپ شروع به مکش می کند، ترکیبی از آب و هوا را به داخل می کشد. این روند چند مشکل را به وجود می آورد.

مشکلات نصب مستقیم پمپ آب بر روی کنتور آب یا شبکه توزیع شهری :

• کاهش طول عمر مفید پمپ و در نهایت خرابی آن؛ به دلیل مکش همزمان آب و هوا، پمپ ناچارا باید مدت زمان بیشتری را نسبت به زمان استاندارد برای تامین حجم آب مورد نیاز واحد ها کار کند. این امر در صورت تداوم باعث خرابی زود هنگام پمپ می شود و هزینه های جانبی تعویض پمپ را به ساکنین تحمیل می کند.
• افزایش هزینه قبض آب؛ شمارشگر کنتور های آب بر مبنای جریان داخل لوله ها کار می کنند و بین آب و هوا تفاوتی قائل نیستند. به زبان ساده تر پمپ ترکیبی از آب و هوا را به داخل می کشد اما شما حتی در ازای هوای مکش شده توسط پمپ نیز آب بها پرداخت می کنید.
• کاهش فشار آب برای دیگر همسایگان؛ پمپ هایی با قدرت مکش بالا از سیستم توزیع اصلی آب می کشند و شاید مشکل فشار آب در یک ساختمان را تا حدودی حل کنند اما برای ساختمان های مجاور و دیگر همسایگان باعث بروز مشکل می شود.
• بروز بیماری های گوارشی؛ در این روش، امکان مکش آب آلوده در صورت معکوس شدن جریان هدررفت وجود دارد که می تواند باعث بروز انواع بیماری های گوارشی شود.
• صدای اضافی از لوله ها؛ با ورود هوای اضافی به داخل لوله های ساختمان، با هر مرتبه ای که شیر آب را باز کنید، صدای لوله ها در می آید. همچنین فشار آب یکنواخت نیست و آب به صورت بریده بریده از لوله ها خارج می شود.

فراموش نکنیم مشکلاتی که گفتیم تنها در بحث فنی بودند، اما نصب این چنینی پمپ پیگرد قانونی هم دارد. پس از اینکه مامور سازمان آب متوجه نصب پمپ روی کنتور شود، در وهله اول اخطار کتبی صادر می شود و سپس در صورت عدم اقدام برای برچیدن پمپ، آب ساختمان به طور کلی قطع می شود و هیچ کدام از واحد ها  به شبکه آب شهری دسترسی نخواهند داشت. لازم به ذکر است که در صورت تکرار تخلف، پیگیری های قانونی و جریمه های نقدی هم به میان می آیند.
پس در صورت عدم نصب پمپ با مشکل پایین بودن فشار آب مواجه ایم و در صورت نصب پمپ بر روی کنتور (مستقیم) نه تنها مشکل فشار آب به طور کلی حل نمی شود بلکه مشکلات دیگری اعم از افزایش هزینه ها و خرابی پمپ، که کمی بالاتر به توضیح کامل آن ها پرداخته ایم، نیز به مشکلات قبلی اضافه می شوند. پس راه حل مطمئن در این شرایط چیست؟

راه حل :

برای حل همیشگی معضلاتی مانند پایین بودن فشار آب و دیگر مواردی که در بالا ذکر شد تنها کافیست تا برای نصب مخزن آب، که در بازار داخلی با نام منبع آب و تانکر آب نیز شناخته می شوند، به همراه پمپ اقدام کنید. بعد از کنتور ساختمان باید ابتدا مخزن آب نصب شود و بعد از مخزن نیز پمپ را قرار دهید. در این صورت سیستم لوله کشی شهری ابتدا مخزن را پر می کند، آن هم نه با مخلوطی از آب و هوا بلکه تنها با آب. در مرحله بعد هم پمپ، آب ذخیره شده در مخزن را بدون هیچ هوای اضافی مکش کرده و به واحد ها می فرستد.

مزیت های نصب مخزن آب به همراه پمپ را می توان در چند مورد خلاصه کرد؛

• کاهش چشمگیر مبلغ قبض آب چرا که شما دیگر پولی برای هوای اضافی داخل لوله ها پرداخت نمی کنید !
• افزایش فشار آب
• فشار ثابت آب (عدم بریده بریده خارج شدن آب از شیرآلات)
• بهبود عملکرد پمپ آب
• کاهش هزینه های ساختمان؛ با افزایش طول عمر مفید پمپ، هزینه های تعمیر یا تعویض پمپ به ساکنین تحمیل نمی شود. برای افزایش عمر پمپ می توانید از مخزن تحت فشار نیز استفاده کنید که از روشن و خاموش شدن مکرر پمپ جلوگیری می کند.
• دسترسی همیشگی به آب حتی در زمان قطعی آب

2. نشتی در لوله ها

وجود نشتی در لوله ها 3 مشکل اساسی را به وجود می آورد؛  1- هدر رفتن آب 2 – گرانی قبض آب 3 – ضربه زدن به دیگر اجزا ساختمان

معمولا زمانی متوجه نشتی در لوله ها می شویم که دیگر کار از کار گذشته و نشتی به قسمتی از ساختمان ضربه زده است. بنابراین بهتر است برای پیشگیری، خصوصا در صورت افت فشار و افزایش ناگهانی قبض آب، لوله ها توسط یک متخصص بررسی شوند. در صورت عدم بررسی، حواستان به نشانه های اولیه نشتی در لوله های ساختمان جمع باشد؛

• تغییر رنگ دیوار: تغییر رنگ و یا ایجاد لکه، که معمولا به رنگ زرد یا قهوه ای هستند.
• برآمدگی رنگ یا کاغذ دیواری: نشت آب باعث می شود چسب کاغذ دیواری کارایی خود را از دست بدهد و به اصطلاح باد کند.
• نم دیوار
• کنده شدن و افتادن کاشی و سرامیک
• صدای چک چک از شیرآلات ساختمان

راه حل:

در صورت مشاهده هر یک از نشانه های بالا به فکر بررسی و تعمیر لوله ها باشید چرا که با گذر زمان مشکلات نشتی آب بزرگ و بزرگتر می شوند. همچنین می توانید برخی نقاط را خودتان و بدون نیاز به متخصص چک کنید تا از عدم نشتی مطمئن شوید. برای مثال در آشپزخانه لوله های زیر سینک و پشت ماشین لباسشویی و ظرفشویی را چک کنید. در حمام سردوش و در توالت سیفون را بررسی کنید.

3. نشتی در شناور مخزن آب

تا الان کاملا متوجه شده اید که نشتی در هر قسمتی از سیستم آبرسانی خانگی شما که باشد، باعث هدررفت آب و افزایش مبلغ قبض آب می شود. پس اگر مبلغ قبض آب زیاد می آد و در دیگر قسمت ها نشتی پیدا نکردید، حتما به مخزن آب ساختمانتان که در پارکینگ، حیاط، پشت بام یا داخل واحد نصب کرده اید سر بزنید و آن را بررسی کنید.چرا که مخازن آب دارای فیتینگ و اتصالات هستند که میتوانند بر اثر نصب نادرست و عدم آب بندی اصولی و یا گذر زمان نشتی بدهند.

راه حل :

فیتینگ های اصلی یک مخزن آب شامل شناور، که با نام فلوتر نیز شناخته می شود، و همچنین رزوه ورودی و خروجی است. اطراف اتصالات، زیر مخزن و اطراف آن را بررسی کنید تا از عدم وجود نشتی اطمینان حاصل کنید. در صورت بروز مشکل در این قسمت ها به هیچ وجه لازم نیست نگران باشید چرا که آب بندی دور اتصالات یا تعویض آن ها در صورت لزوم، بسیار ساده و کم هزینه خواهد بود. در خیلی از موارد سفت کردن اتصالات با دست یا انبر – نه آنقدر سفت که به مخزن آسیب بزند – یا استفاده دوباره از چسب تفلون و چسب آب بندی مشکل را برطرف می کند.

4. خرابی کنتور آب

گاهی اوقات خرابی کنتور آب، و به طور مشخص تر خرابی شمارشگر کنتور آب، باعث می شود تا میزان مصرف مشترک درست و دقیق محاسبه نشود. این محاسبه غلط می تواند منجر به افزایش غیر معمول مبلغ قبض آب شود. در بیشتر موارد ماموران شرکت آب و فاضلاب در هنگام بازرسی های دوره ای متوجه خرابی کنتور شده و اقدامات لازم که شامل درج گزارش می شود را انجام می دهند. با این حال امکان دارد حتی در صورت بازدید هم مامور مربوطه متوجه خرابی کنتور نشود. در این شرایط چه باید کرد؟

راه حل :

تنها راه کسب اطمینان از خرابی کنتور، مراجعه به وبسایت و یا دفاتر پیشخوان شرکت آب و فاضلاب (آبفا) استان تان و گزارش وضعیت به آن ها است. پس از این کار، کارکنان آبفا برای تست کنتور ملک در محل حاضر می شوند و البته که ممکن است این روند کمی زمان بر باشد. اما برای کسب اطمینان نسبی خودتان هم می توانید در خانه و بدون نیاز به تجهیزات خاصی، کنتور آب ملک را تست کنید. ابتدا تمامی شیر های آب در ساختمان را تا ته ببندید. حالا شماره درج شده شمارشگر کنتور را یادداشت کنید. حال باید یکی از شیر ها را باز کنید و اجازه بدهید تا حداقل 20 لیتر از شیر خارج شود. برای این کار می توانید از یک گالن یا دبه 20 لیتری استفاده کنید ( اگر ظرف شما کوچک تر است چند بار آن را پر و خالی کنید تا در مجموع به بیست لیتر برسد: مثلا گالن 10 لیتری را 2 بار پر کنید. ) در آخرین مرحله باز به شمارشگر کنتور برگردید و یکبار دیگر شماره روی آن را یادداشت کنید. دو عدد یادداشت شده باید تنها به همان اندازه 20 لیتر تفاوت داشته باشند و در غیر این صورت احتمال خرابی کنتور وجود دارد.

همچنین اگر میزان مصرف درج شده در قبض شما به طور غیر قابل باوری کم یا زیاد است و شما از عدم نشتی در لوله ها و عدم نصب مستقیم پمپ مطمئن هستید، امکان این که مشکل از کنتور باشد بالاست.

5. تغییر فصل (افزایش فصلی مصرف آب)

با آمدن فصول گرم سال مصرف آب هر فرد افزایش پیدا می کند چرا که در فصل بهار و تابستان به طور طبیعی بیشتر آب مینوشیم، بیشتر دوش میگیریم، از لوازم خانگی مانند ماشین لباسشویی نیز بیشتر استفاده می کنیم، گیاهان را مرتب آبیاری می کنیم و در خصوص برخی برج های مسکونی و ویلا ها بحث پر کردن استخر نیز به میان می آید. تمامی این دلایل باعث می شوند تا مصرف آب افزایش پیدا کند و به دنبال آن هزینه های قبوض آب شهری نیز به طور ناگهانی زیاد شود. به همین علت صرفه جویی حداکثری در فصول گرم سال اهمیت چند برابری نیز پیدا می کند. پس اگر در فصل تابستان این متن را می خوانید، یکبار دیگر به اول همین لیست برگردید و مرحله به مرحله مطمئن شوید که مشکلی مانند نشتی در سیستم آبرسانی خانگی شما وجود ندارد. سپس نکاتی که برای کاهش مصرف آب گفته ایم را مطالعه کنید چرا که با کاهش مصرف آب، هزینه قبوض آب نیز کاهش پیدا می کنند.

نحوه محاسبه قبض آب

مبلغ نهایی قبض آب = آب بها + فاضلاب بها + آبونمان + مالیات

بر اساس آخرین برنامه ریزی ها و با هدف جلوگیری از مصرف بی رویه آب، آب بها در قبوض آب به صورت پلکانی محاسبه می شوند. این به چه معنی است؟ مشترکان با توجه به میزان مصرف در طبقات و گروه های متفاوتی دسته بندی می شوند به این شکل که گروه اول کم مصرف ترین مشترکان و گروه آخرین پر مصرف ترین مشترکان هستند. آب بها برای هر یک از این گروه ها با نرخ متفاوتی محاسبه می شود به صورتی که برای مشترکان کم مصرف نرخ بهای آب کمتر از حد معمول حساب می شود تا به نوعی پاداش کم مصرفی خود را گرفته باشند. در طرف دیگر مشترکان پر مصرف و بد مصرف باید هزینه بیشتری بپردازند که این نرخ بالاتر از حد معمول به عنوان جریمه در نظر گرفته شده است. همچنین مبلغ فاضلاب بها، 70 درصد آب بها محاسبه می شود. یعنی برای محاسبه فاضلاب بها، آب بها در 0.7 ضرب می شود.

اشتباه در محاسبه بها و اعتراض به قبض آب

آیا امکان بروز اشتباه در محاسبه میزان مصرف مشترکین وجود دارد؟ جواب سوال مثبت است. این اشتباه می تواند به خاطر خرابی کنتور ساختمان، خوانش اشتباه و غیره پیش بیاید.
البته جای نگرانی نیست زیرا شما می توانید با مراجعه به سایت آبفا استان خود یا مراجعه حضوری به دفاتر پیشخوان آبفا، به قبض خود اعتراض کنید. در صورت تداوم مشکل به احتمال بالا کنتور خراب بوده و نیاز به تعویض دارد.

تعویض کنتور

تعویض کنتور یکی دیگر از خدماتی است که آبفا هر استان برای مشترکین خود انجام می دهد. برای تعویض کنتور، پس از ثبت درخواست، مامور آب و فاضلاب برای بررسی موضوع به ساختمان مذکور فرستاده می شود. پس از بررسی های لازم اگر مشخص شود کنتور به دلیل اشتباهات عمدی یا سهوی ساکنین خراب نشده است، تمامی پروسه تعویض کنتور به صورت رایگان انجام می شود. در غیر این صورت تمامی هزینه های مربوطه بر عهده ساکنین می باشد.

در صورتی که تمامی موارد فوق را بررسی کردید ولی همچنان مشکل افزایش آب بهای خانتان حل نشده است باید به اداره آب و فاضلاب شهرتان مراجعه نمایید تا علت بروز مشکل مشخص شود.

منابع

https://glide.co.uk/guides/how-can-i-reduce-my-water-bill/

https://www.ccwater.org.uk/households/factsheets/why-is-my-water-bill-too-high/