به نظر میرسد باید برای کاهش مصرف آب از روشهای متنوعی بهره گرفت و الا به زودی با مشکلات لاعلاجی روبرو خواهیم بود. در ادامه اصلی ترین کارهایی که نیاز است در این رابطه انجام شود را مرور خواهیم کرد.
· آگاهیبخشی: اولین قدم آن است که همه بدانند مشکل آب دامن آنها را نیز خواهد گرفت. «همه» شامل مردم، نخبگان و مسئولان دولتی میشود.
· همکاری جهانی: مشکل کمآبی یکی از مشکلات بینالمللی است یعنی هم علل آن و هم پیامدهایش از مرزها میگذرد بنابر این جز از طرق بینالمللی قابل حل نیست.
· پیشگیری از گسترش کمآبی با وضع مقررات سخت، ابتکارات علمی و تلاش سازمانهای مردمنهاد (سمن): درخواست رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در شهریور سال جاری برای تشکیل اتاقهای فکر میان نمایندگان دولت و تشکلهای مردمنهاد و همچنین تأکید وی بر لزوم تلاش برای بکارگیری ایدههای دانشگاهی برای حل مشکل کمآبی، طلیعه اقدامات مثبت در این زمینه است. خانم ابتکار همچنین به دستور دولت به صنایع بزرگ برای نصب تجهیزات مناسب خبر داد و هشدار داد در صورت عدم تعامل مثبت آنها تا آخر سال جاری، تذکر دریافت کرده و حتی شاید برخی از آنها تعطیل شوند. باید دید آیا این ضربالاجل دولت نیز مانند ضربالاجل نیروی انتظامی به خودروسازان برای ارتقای استانداردهای خود دائماً تمدید خواهد شد یا نه! اگر در کشور ما سمنها از قدرت عمل بیشتری برخوردار شوند، میتوانند با درخواست تحریم کالاهای شرکتی که از روشهای ضدمحیطزیستی در تولید محصول خود بهره میگیرد، آن شرکت را مجبور به تغییر روش خود میکردند.
· وجود یک نظام جامع و اولویتگذاری بر اصلاح بخش کشاورزی: فشار زیاد بر شهروندان برای صرفهجویی در مصرف آب، در کشوری چون ایالات متحده صحیح است که حدود نیمی از مصرف آب به واحدهای مسکونی برمیگردد. اما در ایران 90% آب توسط بخش کشاورزی مصرف میشود و حتی اگر همه مردم در خانههای خود و حتی واحدهای تجاری و صنعتی صرفهجویی کنند، مشکلی حل نمیشود. پس دولت و صداوسیما به جای اینگونه اقدامات و تبلیغات یا انداختن تقصیر به گردن کشورهای همسایه یا کره زمین، بهتر است هر چه زودتر راه چارهای برای اصلاح نظام کشاورزی در ایران ابداع کنند. به نظر میرسد علاوه بر روشهای نوین آبیاری، محدودسازی کشاورزی در ایران به چند محصول راهبردی و انتقال عمده شاغلان این حوزه به حوزههای جدید مانند توریسم و علم و فناوری سه راهکار منطقی و غیرقابل اجتناب برای کشور خشکی مانند ایران است. در واقع ما نیازمند همفکری و همکاری همه در حوزههای مختلف هستیم که تشکیل شورای عالی آب، میتواند طلیعه آن باشد.
· حرکت به سمت افزایش منابع آبی با سرمایهگذاری در این زمینه: اگر تنها به فکر افزایش منابع آبی باشیم، مثلاً پروژه انتقال آب خلیج فارس را به داخل فلات ایران پیگیری کنیم، علاوه بر اینکه هزینههای سنگینی به صورت سالیانه برای این پروژه و شیرینسازی آب از جیب مردم و دولت خواهد رفت، این کار بدان معنا است که از تغییر خود عاجزیم و تنها میخواهیم همه چیز را با خود هماهنگ کنیم. با این حال اگر مواردی که پیشتر گفته شد مانند پیشگیری از افزایش مصرف به ویژه در بخش کشاورزی نتیجه نداد، میتوانیم در برخی نواحی ساحلی از شیرینسازی آب استفاده کنیم، یا از برخی کشورهای دیگر آب وارد کنیم. ضمن اینکه میتوان با سیاستهای مختلف در بلندمدت به افزایش آبهای زیرزمینی و سطحی یاری رساند.
اگر دست روی دست گذاشته و منتظر بقیه باشیم، شاید زودتر از بقیه تلف شویم. فکر سفر به کشورهای دیگر یا اتهامزنی به این و آن را از سر بیرون کنیم و به خود، کشور و آیندهمان بیاندیشیم. ظاهراً مجبوریم پیش از اینکه همه گزینههایمان را از دست بدهیم، عجالتاً یک یا دو گزینه را فدا کنیم.
منبع:mashreghnews.ir